EW10 cover 600
April 2024

‘Bim levert ons nu veel meer op dan het kost’

3D is het nieuwe normaal bij Aalbers Installatietechniek

14 01

Waar Aalbers Installatietechniek zeven jaar geleden nog een meerbedrag rekende voor de eerste projecten in 3D, betalen opdrachtgevers nu juist extra als het in 2D moet. ‘Bim is het nieuwe normaal; de werkwijze ­­
en de informatie die het model bevat zijn volledig verweven in onze bedrijfsvoering. Het levert inmiddels veel meer op dan het kost. Daarom is de ouderwetse werkwijze onrendabel geworden voor ons,’ zegt
commercieel directeur Henk Meijer.

Aalbers Installatietechniek in het Drentse Nieuw-Buinen werkt aan grote projecten in steden als Groningen, Emmen en Assen. Veel daarvan is hoogbouw. Het bedrijf neemt daar alle installaties voor haar rekening. Zo’n acht jaar geleden kreeg Aalbers de eerste Bim-opdracht. Henk Meijer: ‘Niemand kende dat nog, maar net als Pipi Langkous, zeiden we: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’. Het lukte, maar het kostte ons meer dan dat het opleverde, namelijk: een mooi plaatje waar we verder niks mee deden.’

Koppeling bedrijfsprocessen

Vandaag de dag doet Aalbers bijna niet anders dan Bim’en. Voor het modelleren kocht de installateur een specialistisch bedrijf op; BIM2Work. Drie werkvoorbereiders hebben Revit-ervaring, waardoor ze makkelijk met 3D-modellen kunnen werken en zelf ook kunnen modelleren als dat nodig is. Veel bedrijfsprocessen zijn gekoppeld aan het informatiemodel, zoals de inkoop en commissioning. Kantoormedewerkers weten precies hoe ze de informatie die ze nodig hebben uit het model kunnen halen. Werkvoorbereiders hebben in het voortraject – met hulp van het model – al veel kunnen regelen, waardoor ze tijdens de bouw meer rust ervaren. Monteurs raadplegen op de bouw vaak het 3D-model op hun tablet om in te zoomen op details.
Meijer: ‘In het begin zei de algemeen directeur nog: ‘Henk, waar ben je mee bezig? Ik maak al zoveel kosten op projecten waar nog geen buisje in zit’. Maar de kosten liepen uiteindelijk voor de baten uit. De werkwijze is nu zo geïntegreerd in onze bedrijfsvoering, dat we voor traditioneel 2D-werk meer geld moeten vragen omdat dit in de uitvoering uiteindelijk meer geld kost.’

14 02Henk Meijer: ‘Projecten verlopen sneller en efficiënter met Bim’.

Samen

Het aantal opleverpunten en de kosten van herstel zijn namelijk met de 2D-werkwijze aanzienlijk groter, weet Meijer nu. Traditioneel uitgevoerde projecten hebben daarnaast een langere doorlooptijd, er wordt minder secuur voor ingekocht (dus altijd teveel) en er gaat veel tijd verloren met het overbrengen van informatie.
‘Projecten verlopen sneller en efficiënter met Bim, vrijwel zonder opleverpunten of gezeur. Je hebt het gevoel dat je als één partij aan een project werkt. Het is niet meer ‘wij en zij’, we doen het samen. Hoe slimmer en beter we samenwerken, hoe meer winst je maakt op een project. Daar is iedere ondernemer, elke schakel in de keten, bij gebaat.’

‘Voor traditioneel 2D-werk moeten we nu meer geld vragen’

Bouw informatie management

Alleen voor een 3D-plaatje is Bim’en een dure hobby. Maar je kunt er veel meer mee dan dat, ondervindt de Drentse installateur. ‘Het gaat bij ons echt om de betekenis van het woord: bouw informatie management. Het begint met het inmeten via total station. Rolmaten gebruiken we niet meer. Alle materialen komen vervolgens als Revit-object in het model te staan, met de juiste maatvoering en het GTIN-identificatienummer. De inkoop kan dus al ruim van tevoren de bestellingen plaatsen, de aantallen en typenummers rollen automatisch uit het model. We kunnen onze prefab-orders met één druk op de knop doorzetten naar de leverancier. De inkoop is al klaar voordat de uitvoering begint, terwijl dat voorheen tijdens de hele bouw doorging.’
‘De monteurs mopperen niet meer, want alles komt passend op de bouwplaats, ze hoeven niets meer af te zagen en af te voeren, hak- en breekwerk in gevallen dat het toch even anders moet, komt niet meer voor. Hoewel de jongens nog wel met een geplastificeerd printje rondlopen, kunnen ze altijd op hun smartphone het 3D-model raadplegen als ze willen inzoomen op details. Ze hoeven dan niet naar de zaak te bellen voor verduidelijking.’
‘Ook voor de controle op de uitvoering, laten we ons leiden door het model. De opdrachtgever krijgt er uiteindelijk betere installaties van en kan tijdens de levensduur van het gebouw heel veel informatie uit het model halen en benutten.’

Serieus meekijken

Een voorwaarde voor een succesvol Bim-project is wel dat alle samenwerkende partijen er serieus mee bezig zijn. En dat is in de praktijk lang niet altijd het geval. Meijer: ‘Ik merk dat veel kleine en middelgrote bouwaannemers het concept nog niet snappen. Soms veranderen ze op het laatste moment nog van gedachten. Dan gaat de isolatie van de berging onder een flatgebouw ineens van 13 naar 19 mm bijvoorbeeld. Terwijl de kelderwanden er al staan en de sparingen voor de riolering er al in zitten. Onze buizen passen dan plotseling niet meer. Gelukkig zien we dat al snel en kunnen we de aannemer nog aansporen om dunner isolatiemateriaal te vinden met dezelfde prestaties. Kom je daar bij de uitvoering pas achter, dan heb je als installateur een probleem. We zijn dan wel goede brandjesblussers, maar niet hoeven blussen scheelt een hoop werk.’
‘Je maakt ook mee dat een architect pas op het moment dat de vloeren worden gestort, aangeeft dat die te zwak zijn voor de buizen die we erin hebben getekend. Terwijl de architect zelf het IFC-model heeft geleverd, kijkt die pas naar de uitwerking als het te laat is. Dan ga je dus kosten maken die je met Bim nu juist wilde voorkomen. Dus het is cruciaal dat iedereen vanaf het begin serieus meekijkt.’

14 03Een prefab-concept van Aalbers Installatietechniek is een skid van een warmtepomp, een boilervat en een omvormer voor zonnepanelen.

Bim plus prefab

Aalbers Installatietechniek maakt met honderd man zo’n 20 miljoen euro omzet per jaar. Meijer: ‘Een bedrijfsanalist zou zeggen: dat kan niet; met honderd man kom je niet aan het aantal productie-uren dat bij zo’n bedrag hoort. Toch lukt het ons; door Bim en door zo veel mogelijk prefab toe te passen. Daarmee bereiken we betere samenwerking, snelheid en kwaliteit. En dat zijn sleutelwoorden bij de grootschalige projecten waaraan wij werken.’
‘Voor prefab werken we samen met vaste leveranciers die alle onderdelen voor riolering, waterleiding en ventilatie in standaardpakketten op de bouw aanleveren. Monteurs hoeven daardoor niet honderd keer dezelfde lasverbinding te maken en er is minder bouwafval. Onze prefab-partners zien in het Bim-model exact de zaagmaten, de isometrische projectie, de bochtjes en de diameters. We hoeven daar zelf niks voor over te tekenen of over te dragen; het kan niet mis gaan.’
Een prefab-concept waar Aalbers Installatietechniek bekendheid mee kreeg is het Atech plug&play energieconcept. Een prefab skid van een warmtepomp, wtw-ventilatie, een besturingskast en zonnepanelen, dat kant-en-klaar op het dak wordt gehesen. Ook collega-installateurs werken er inmiddels mee.

‘Cruciaal dat alle partijen vanaf het begin steeds meekijken’

Digital twin

Aalbers werkt momenteel aan twee grote projecten in de stad Groningen. Een complex van zeven bouwlagen waar honderd appartementen en acht maisonette-woningen worden gerealiseerd voor een woningcorporatie. En woontoren Talent, dat voorziet in 108 gasloze huurwoningen voor jongeren. Beide projecten worden volledig in Bim uitgevoerd.
‘Na het definitief ontwerp zijn we begonnen met modelleren, inmiddels is ook de bouw gestart. Eigenlijk moet het volledige Bim-model klaar zijn als de eerste paal de grond ingaat, maar dat is niet altijd mogelijk. De backbone stond in beide gevallen wel al vast, essentiële installatieveranderingen zijn daarna niet meer mogelijk,’ zegt Meijer.
Hij is ervan overtuigd dat het bedrijf in de toekomst nog veel meer gaat doen met het Bim-model. Maar ook gebouweigenaren kunnen er meer uit gaan halen. ‘Als we servicepartijen al in de ontwerpfase mee laten kijken, kunnen zij aangeven dat bepaalde installaties beter ergens anders geplaatst kunnen worden om er beter bij te kunnen. Met Bim als basis kan je ook de stap maken naar een digital twin. Een digitale kopie van een gebouw, waarin de Bim-data worden verrijkt met data uit sensoren in het gebouw. Zo kan je beter voorspellen wanneer onderhoud of vervanging nodig is, prestaties analyseren en het energiegebruik optimaliseren. Dat kan voor zorginstellingen en woningcorporaties heel interessant zijn. Daarmee krijgen ze ook meerwaarde van hun Bim.’

Uniformiteit is de sleutel tot digitaal succes

Aalbers Installatietechniek werkt nog niet met de Uniforme Objecten Bibliotheek (UOB), maar volgt de ontwikkeling met interesse. ‘We vinden het uniformeren van data-uitwisseling heel belangrijk. We juichen het dan ook toe dat de brancheorganisatie zich inzet voor uniformering, uitwisseling en samenwerking binnen het Bim-domein. Zelf halen we al onze 3D-objecten nu nog uit MEPcontent, uit AutoCAD zelf en van fabrikanten. Zo’n 90 procent van wat we in een project gebruiken, komt ook weer terug in een volgende. Dus dat kun je eenvoudig copy-pasten.’

Tekst: Astrid Zoumpoulis - Verbraeken
Fotografie: Aalbers Installatietechniek

Lees meer artikelen in het dossier BIM

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.