September 2023
De 5 voor- en nadelen van een monoblock-warmtepomp
Kies je voor monoblock of split?
De markt voor monoblock-warmtepompen groeit hard. Om twee redenen. Cv-installateurs voelen zich vaak beter thuis bij leidingwerk met water dan met koudemiddelen. Daarnaast wordt het natuurlijke koudemiddel propaan steeds vaker de vervanger van F-gassen. Omdat dit ontvlambaar is, mag de koelkringloop binnenshuis maar een beperkte hoeveelheid propaan bevatten. Bij split-systemen lukt dat alleen bij de kleine vermogens. E&W zet de voor- én nadelen van een monoblock op een rijtje.
De monoblock l/w warmtepomp Compress 5800i AW van Nefit Bosch.
Voordelen
Koudemiddel blijft buiten
Bij monoblock-warmtepompen zit het volledige koelcircuit (compressor, condensor, expansieventiel en verdamper) in de buitenunit. Het koudemiddel blijft dus buiten; het water is al opgewarmd in de buitenunit en gaat via warmwaterleidingen de woning in.
Beter rendement
De buitenunits zijn bij monoblocks doorgaans forser. Er is een groter verdamperoppervlak beschikbaar voor de warmteoverdracht en dat is goed voor het rendement. De ventilator in de buitenunit is meestal ook wat groter, waardoor de warmtepomp met een lager toerental af kan en minder geluid voortbrengt. Maar ook split-units worden steeds groter, vooral uit het oogpunt van geluidsreductie, waardoor rendementen en geluidsopbrengst meestal niet veel afwijken. Het is dus niet zo dat monoblock-warmtepompen altijd stiller zijn of een betere opbrengst hebben dan split. Dat hangt af van het model, maar ook van de aanvoertemperatuur en de delta T op het afgiftesysteem in de specifieke situatie. Omdat monoblocks flink in opkomst zijn, komen er wel veel nieuwe modellen op de markt die gemaakt zijn met de nieuwste technieken voor het beste rendement en de minste geluidsproductie.
Hoger temperatuurbereik
Monoblock-warmtepompen hebben een hoger temperatuurbereik. Dat komt met name door het ontwerp van de compressoren en de warmtewisselaars, maar ook door het gebruik van koudemiddelen met een hoger kookpunt. Zo zijn met propaan al aanvoertemperaturen van 75 graden te bereiken. Om die reden komen ze vaker in beeld in bestaande woningen met radiatoren en valt ook het bereiden van warmtapwater meestal gunstiger uit. Vooral in situaties waar een korte leidingafstand is te realiseren tussen de buitenunit en de opstelling binnen én er een hoge aanvoertemperatuur wordt geëist, is een monoblock een voor de hand liggende keuze.
Eenvoudiger te installeren
Monoblock-warmtepompen zijn vooral voor traditionele cv-installateurs wat sneller en gemakkelijker te installeren, omdat monteurs alleen met warmwaterleidingen te maken hebben en geen koudemiddelhandelingen hoeven uit te voeren. Dit mag echter niet de voornaamste reden zijn om voor een monoblock-systeem te kiezen. Kijk altijd naar de beste oplossing voor elke specifieke situatie.
Natuurlijke koudemiddel propaan makkelijk toepasbaar
Voorlopig zijn warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen overwegend monoblock-systemen. Het feit dat propaan probleemloos is toe te passen bij monoblock-systemen, is met name richting de toekomst een belangrijke meerwaarde.
Nadelen
Duurder in aanschaf
Monoblock-systemen zijn duurder in aanschaf dan split-systemen. Omdat alle onderdelen samenkomen in één unit, is het ontwerp complexer en brengt de fabricage hogere kosten met zich mee. Een andere reden voor de hogere prijs is dat monoblock-systemen nog niet in dezelfde hoeveelheden worden geproduceerd als split-systemen.
Beperkte keuze in opstelplaats
Omdat buitenunits van monoblock-warmtepompen doorgaans wat groter en zwaarder zijn, is de locatiekeuze wat beperkter. Ze zijn het best in de tuin te plaatsen, dicht bij de gevel en de binnenunit, of op een stevig plat dak. Al zijn er ook al wel blocks die specifiek zijn ontwikkeld voor hellende daken. Belangrijk is dat de buitenunit goed toegankelijk is voor service en onderhoud, dat er geen obstakels zijn die de luchtstroom belemmeren en dat de uitgeblazen lucht niet kan worden opgezogen door een andere warmtepomp.
Leidinglengte mag niet te lang zijn
De lengte van het leidingwerk bepaalt voor een deel het rendement van een monoblock warmtepomp. Een monoblock maakt buiten al warmwater aan, dus hoe langer de leiding naar het boilervat en het afgiftesysteem, hoe meer warmte er onderweg verloren gaat. Als de warmtepomp even afslaat terwijl er net warmwater is aangemaakt, kan de warmte in de leiding na verloop van tijd verloren gaan. Een leidinglengte van 10 meter is al kritisch. Is er 15 meter of meer nodig, dan komt een monoblock-systeem er minder gunstig uit in de vergelijking.
Meer kans op bevriezing
Omdat er water door de buitenleidingen vloeit, is de kans op bevriezing reëel. De leidingen van een monoblock-systeem moeten dus goed geïsoleerd worden en de afstand dient beperkt te zijn. Het is ook mogelijk om een scheidingswisselaar te plaatsen en de leidingen die van buiten naar binnen lopen te vullen met glycol. Een andere mogelijkheid is het installeren van een thermolint langs de waterleiding. De warmtepomp zelf heeft meestal een ingebouwde vorstbeveiliging. Om zichzelf te beschermen zal het toestel bij lage buitentemperaturen inschakelen, ook als er geen warmtevraag is. De warmtepomp is op die momenten minder efficiënt.
Dikkere warmwaterleidingen
Het lijkt eenvoudiger om warmwaterleidingen aan te leggen dan koudemiddelleidingen, maar bedenk wel dat je met grote diameters en dikke isolatiemantels moet werken en waterleidingen minder flexibel zijn dan koudemiddelleidingen. Als het om leidinglengtes van 2 meter gaat, is dat nog niet zo’n probleem, maar als het om complexe en lange routes gaat, is dit zeker iets waar je rekening mee moet houden.
Voor dit artikel is gesproken met de volgende fabrikanten: Alklima, Daikin, Nefit-Bosch en Vaillant.