Servex in Panningen heeft al bijna vijftig jaar ervaring in de ontwikkeling, productie, installatie en het onderhoud van apparaten voor koelen, vriezen, airconditioning en luchtbehandeling. Elke opdracht die het bedrijf aanneemt is maatwerk. Bijzonder is bovendien de scherpe focus op duurzaamheid die het bedrijf vertaalt naar oplossingen voor haar klanten, maar ook naar maatregelen in het eigen bedrijf. Zo worden de koelsystemen bijvoorbeeld uitsluitend nog geleverd met natuurlijke koudemiddelen die een goed alternatief zijn voor de traditionele koudemiddelen die steeds schaarser worden, het milieu belasten en bovendien duur zijn. Ook adviseert het bedrijf haar klanten over het vernieuwen van bestaande koelapparatuur in renovatieprojecten en de terugwinning van restwarmte om deze vervolgens te gebruiken voor bijvoorbeeld vloerverwarming in andere delen van het pand. Op deze manier draagt Servex haar steentje bij in het bereiken van het Klimaatakkoord.

Ledverlichting

Binnen het eigen bedrijf is duurzaamheid ook opgepakt toen besloten werd een nieuw pand te bouwen in het Limburgse Panningen. Uiteraard staan daarbij het minimaliseren van het energiegebruik en het gebruik maken van duurzame materialen centraal. De verlichting was in deze een dankbaar onderwerp, omdat hiermee een belangrijk verschil kon worden gemaakt. Om hier het maximale uit te halen, werd contact gelegd met de groothandel Van Egmond Groep die samen met Ledvance een lichtplan ontwikkelde voor alle ruimtes in het pand. Van kantoren, productiehallen en werkplaatsen tot toiletten, gangen, de entree en in dit geval ook buitenfaciliteiten. Daarbij was de focus tweeledig.

'Elke ruimte stelt andere eisen aan stralingshoek, kleur en intensiteit'

Enerzijds de eerder genoemde duurzaamheid, maar anderzijds was Servex goed op de hoogte dat goede verlichting het verschil kan maken om werkzaamheden efficiënt en veilig uit te voeren en – niet onbelangrijk – met plezier. En dat is gelukt. Toen de medewerkers begin januari 2023 het nieuwe pand in gebruik namen, kwamen zij terecht in ruimtes die zonder uitzondering worden verlicht met energiezuinige ledlichtbronnen met de juiste kleurtemperatuur, intensiteit en stralingshoek. Maurice Waltmans, accountmanager bij Ledvance Benelux: ‘Het is belangrijk om voor elke ruimte het juiste armatuur en lichtbron te selecteren om het gewenste effect te bereiken. Dat is altijd een uitdaging bij bedrijven die een groot aantal verschillende ruimtes in gebruik hebben. Daarbij was Servex een bijzondere klant, omdat zij de installatie in eigen huis zelf hebben uitgevoerd.’

Kantoor

Voor elke ruimte is een analyse gemaakt van de werkzaamheden die hier worden uitgevoerd en welke eisen deze aan de verlichting stellen. Een secuur werkje aangezien elk type werk in de verschillende ruimtes verschillende eisen stelt aan onder andere de lichtkleur en intensiteit van de verlichting, maar ook aan stralingshoek. Ook is nadrukkelijk aandacht besteed aan de installatievriendelijkheid van de armaturen. De binnenverlichting wordt aangestuurd via een eigen systeem van Servex dat gebaseerd is op een plc-systeem. Voor de kantoorruimten moet de verlichting bijdragen aan een sfeer waarin medewerkers zich prettig voelen, maar zich tevens goed kunnen concentreren op de specifieke kantoorwerkzaamheden. Daarom is gekozen voor armaturen met een witte lichtkleur van 4.000 K. Belangrijk in kantoren is verder het gebruik van flikkervrije armaturen en een UGR <19 die de kans op verblinding reduceert. Hiermee is deze verlichting bij uitstek geschikt voor ruimtes waar mensen veelal computerwerk verrichten. Waltmans: ‘Dit type verlichting geeft een hoog visueel comfort zodat je niet onnodig vermoeid raakt door alle extra impulsen. Je zou binnen kantoren nog verder kunnen gaan door verlichting te kiezen die het bioritme van mensen nabootst. Dat betekent in de ochtend meer rood en halverwege de dag meer blauw licht. Daar is in dit geval niet voor gekozen.’

Productiehal

Verlichting in productiehallen is om verschillende redenen een uitdaging. Hallen zijn in veel gevallen hoog, wat betekent dat de lichtstroom sterk genoeg moet zijn om ook voldoende licht te geven op de werkvloer. Daarbij mag de verlichting ook weer niet irriteren en bovendien moet de lichtstraalhoek zodanig zijn dat er geen verblinding ontstaat, maar ook geen schaduwwerking. Tevens stelt de omgeving eisen aan de beschermingsklasse van het armatuur dat weerstand moet bieden tegen onder meer stof, vocht en wisselende temperaturen (deuren die regelmatig naar buiten open gaan).

'Door de combinatie van led en de juiste aansturing is de besparing fors'

Tot slot is het verstandig om de onderhoudsbehoefte in de gaten te houden. De bereikbaarheid van armaturen in hoge hallen is immers slecht en de kosten zijn hoog wanneer hier onderhoud nodig is. Op basis van bovenstaande eisen is bij Servex gekozen voor IP65 vochtbestendige armaturen. Deze zijn speciaal ontwikkeld voor industriële omgevingen, zoals assemblagehallen, werkplaatsen en garages. Daarbij bieden ze de gewenste hoge lichtopbrengst tot 139 lm/W en een brede uitstralingshoek van 110° die irritatie en schaduwwerking voorkomt. Voor de algemene verlichting in onder meer de gangen en hallen is gekozen voor 25 W vierkante panelen met een lichtstroom van 3.000 lumen. Ook hier gaat het om een flikkervrije verlichting met een hoge kleurconsistentie, waarvan de armaturen bovendien zijn ontwikkeld met het oog op doorkoppeling met behulp van een connector box. Dit vereenvoudigt de installatie en aansturing.

Buitenverlichting

Speciale aandacht tot slot voor de buitenverlichting. Enerzijds past buitenverlichting voor sommigen niet in een focus op duurzaamheid wanneer het uitsluitend een commercieel doeleinde heeft (opvallen). Voor Servex heeft de buitenverlichting vooral een functioneel doel. Waltmans: ‘Een goed geplande verlichting draagt automatisch bij aan een verhoogde perceptie van veiligheid en oriëntatie. Dat geldt voor openbare ruimtes, maar ook voor de buitenomgeving van bedrijven.’ Om die reden heeft Servex gekozen voor onder andere Dali dimbare floodlights. Deze bieden bij normaal gebruik een goed verlicht terrein, maar voorkomen hinder voor de omgeving. In geval van een calamiteit is het gehele terrein en de omgeving optimaal te verlichten om snel en effectief te kunnen handelen. De armaturen zijn bovendien robuust, hebben een hoge beschermingsklasse en bieden voldoende licht om grotere delen van het terrein goed te verlichten. Verder hebben de Floodlight Performance-armaturen vermogens van 10 - 200 W en een lichtopbrengst van 125 lm/W. Waltmans: ‘Speciaal voor buitentoepassingen zijn ze uiteraard water- en schokbestendig en hebben een beschermingsgraad van IP65. Uiteindelijk is gekozen voor de inzet van de Damp Proof IP65; deze armaturen zijn buiten onder de overkappingen toegepast, geven een lage flikkering en een gelijkmatig verdeeld licht.’

Aansturing

Buiten het energiezuinige karakter van ledverlichting waarmee Servex haar hele pand nu duurzaam heeft ingericht, is er ook gebruik gemaakt van aanvullende maatregelen om het energieverbruik verder te minimaliseren. Alle ruimtes zijn bijvoorbeeld uitgerust met bewegingssensoren waarmee het verlichtingsniveau is terug te regelen of de armatuur volledig is uit te schakelen wanneer zich geen mensen in de directe omgeving bevinden. Waltmans: ‘Tot slot is het een voordeel dat de elektrische aansluiting van verschillende gekozen armaturen mogelijk is zonder speciaal gereedschap. Hiervoor is de zogenaamde drukknopconnector ontwikkeld die veel tijd scheelt bij de installatie van vooral grote hoeveelheden armaturen, zoals in dit project. Zeker wanneer de klant de installatie – zoals bij Servex – in eigen beheer uitvoert. Wat de exacte energiebesparing is ten opzichte van het vorige pand is moeilijk te zeggen, maar door de combinatie van led en de juiste aansturing is dit in elk geval fors.’ <