September 2024
De warmtepomp als stille kracht
7 manieren om de geluidshinder te beperken
Buitenunits van warmtepompen in Nederland moeten voldoen aan de strenge geluidseisen uit het Bbl (Besluiten bouwwerken leefomgeving). Vanaf de erfgrens gaat het om maximaal 45 decibel overdag, en maximaal 40 decibel tussen 19.00 en 7.00 uur. Toch zien sommige mensen het geluid van de buitenunit nog steeds als een groot nadeel. Dat een warmtepomp geluid maakt, is onvermijdelijk. Maar als installateur kun je in veel gevallen toch zorgen dat dit binnen de perken blijft. Zeven manieren om de geluidshinder in te dammen.
1. Kies de juiste warmtepomp
Hoeveel geluid van de buitenunit afkomt, is in de eerste plaats afhankelijk van de gekozen warmtepomp. ‘Simpel gesteld: een kleiner, lichter buitendeel produceert meer geluid dan een grotere, zwaardere unit’, begint Rutger van Halteren, Business Development Manager Warmtepompen bij Remeha. ‘Maar dat betekent ook dat zo’n stillere warmtepomp over het algemeen duurder is. Die afweging moet je maken. Overigens leert de praktijk dat de geluidshinder ook bij kleinere warmtepompen vaak meevalt. Zeker bij hybridevarianten, waarbij de warmtepomp bijvoorbeeld geen warm tapwater hoeft te maken.’
2. Houd rekening met plaatsingsregels
Natuurlijk is de juiste plaatsing van de buitenunit belangrijk. Om geluidshinder te voorkomen, mag deze niet te dicht bij deuren of ramen staan. Hetzelfde geldt voor muren die het geluid van de unit kunnen weerkaatsen. ‘Bovendien gebruiken we steeds vaker propaan als koudemiddel’, benoemt Van Halteren. ‘Propaan is brandbaar en zwaarder dan lucht, waardoor hierbij andere veiligheidseisen gelden. Daarom is het verplicht om rond de buitenunit een ‘veiligheidszone’ te hanteren, die aan diverse eisen moet voldoen. Dat kan betekenen dat er toch een streep moet door een normaal gesproken ideale plaatsingslocatie.’
3. Gebruik de ‘Rekentool geluid warmtepompen en airco’s’
Bij het bepalen van de locatie van de buitenunit kun je gebruik maken van de ‘Rekentool geluid warmtepompen en airco’s’.
Rob Staakman, technicus bij Van der Vloed Technische Installaties, maakt graag gebruik van deze tool van de Rijksoverheid die de installateur helpt uit te vinden of een warmtepompinstallatie zal voldoen aan de geluidseisen. ‘Je kunt berekeningen maken voor allerlei soorten situaties. In de tuin, op een uitbouw, aan de gevel, et cetera’, licht Staakman toe. ‘Je voert wat gegevens in, zoals de geluidsgegevens van de buitenunit en de coördinaten van de perceelsgrenzen en de geplande locatie van de unit, en je ziet of de warmtepomp in die situatie wel of niet aan de geluidseisen voldoet.’
‘Een goed onderhouden systeem doet zijn werk efficiënter en stiller’
4. Bespaar niet op materialen
Naast het geluid van de compressor of ventilator, kunnen vooral ook trillingen geluidsoverlast veroorzaken. Daarom is het belangrijk om de juiste materialen te gebruiken om deze trillingen te dempen. Staat het buitendeel op de grond? Plaats deze dan op stevige montagebalken. En wanneer je het toestel met een beugel aan de wand bevestigt, zijn goede trillingsdempers tussen de warmtepomp en de muur een vereiste. ‘Dit lijkt vanzelfsprekend, maar in de praktijk wordt hier vaak nog op bezuinigd’, merkt Van Halteren op. ‘Het voorkomen van trillingen met goede materialen is niet iets waar je op moet willen besparen.’
5. Vergeet het onderhoud niet
Wat zeker niet mag worden vergeten, is het belang van goed onderhoud. Daarop wijst Gert-Jan van Geest van installatiebedrijf GST Van Paassen. ‘Een goed onderhouden systeem doet zijn werk efficiënter en stiller’, legt hij uit. ‘Zit de unit bijvoorbeeld vol met stof en bladeren, dan moet deze harder werken voor hetzelfde rendement. En dus maakt de warmtepomp dan ook meer geluid.’ Ook hierbij is de locatie weer van belang. Als er vlak bij de buitenunit bomen staan, dan moet je deze door de bladeren vaker schoonmaken om geluidshinder te voorkomen.
6. Neem omkasting al vooraf in overweging
Soms lukt het simpelweg niet om met de genoemde manieren aan de geluidseisen te voldoen. Een omkasting kan dan een oplossing zijn. ‘Daar zit zeker een prijskaartje aan, maar je bereikt er een gigantische geluidsreductie mee’, vertelt Van Halteren. ‘Voor omkastingen voor onze buitenunits werken we samen met Merford. En als we deze op maat moeten maken, schakelen we ook Preworxs hierbij in.’ Zo’n omkasting moet overigens niet gezien worden als een manier om een al geplaatste unit stiller te maken, waarschuwt hij. ‘In theorie kan het, maar het is te simplistisch om te denken: ‘de buitenunit maakt toch te veel lawaai, dus ik zet er iets omheen’. Achteraf een omkasting plaatsen is bovendien enorm veel werk.’
7. Ga het dak op met de warmtepomp
Is een buitenunit aan de wand of in de tuin niet stil genoeg, of überhaupt niet mogelijk? Dan kun je aan een stille dakoplossing denken. Van Halteren wijst hierbij op de HydroCap van DHPS, waarbij de buitenunit op het dak wordt weggewerkt in een geluidreducerende schoorsteenkap. En zo zijn er meer manieren om de warmtepomp op het dak te plaatsen, zonder hiervan overlast te ervaren. Staakman plaatst daarbij echter één belangrijke kanttekening: ‘Áls de buitenunit op het dak komt, zorg dan wel altijd dat de plek makkelijk en veilig toegankelijk is. Als de onderhoudsmonteur niet bij de warmtepomp kan, dan heeft de consument op termijn een groot probleem.’
Tekst: Lars van Mil
Illustratie: Maarten de Vries