Mei 2021

Een hightech dorp voor drie festivaldagen

Backstage bij Lowlands

Het blijft nog onzeker of Lowlands dit jaar doorgaat. Toch heeft de organisatie de aftelklok op haar website aangezet om hopelijk op 20, 21 en 22 augustus de poorten van het driedaags muziekfestival open te gooien. Half maart vonden al enkele Fieldlab-experimenten plaats op het festivalterrein in Biddinghuizen. Een mooie aanleiding om aan organisator Mojo te vragen hoeveel techniek er in een lang muziek- en cultuurweekend zit. Wat is er nodig aan installaties om 60.000 bezoekers te ontvangen?

Begin tegen productiemanager Dennis Stam niet over uitstel of afstel van de 2021-editie van Lowlands. Want waar een aantal andere Mojo-collega’s zich richt op zo succesvol mogelijke proeffestivals, wil hij startklaar zijn als het coronadashboard weer groen licht geeft. Een festival met zestigduizend bezoekers, honderden artiesten en meer dan duizend crewmembers die onder meer blijven slapen, eten, drinken, douchen en online zijn, organiseer je immers niet in een paar weken. Zélfs niet als het al de 28ste keer wordt. Lowlands vraagt feitelijk om de bouw van een tijdelijk dorp. Om dit te realiseren heeft Stam vijf gespecialiseerde producenten naast zich staan. ‘We werken met meer dan honderd leveranciers die alles in een kleine maand moeten opbouwen; dat is een gigantische logistieke operatie die teamwerk vereist.’ Zo fungeert hij zelf met collega Sebastiaan als siteproducent. ‘Wij zetten alles op het festivalterrein klaar, behalve het podium en de techniek daaromheen. Denk dus aan alle basisinfratechniek, van stroom, water, rijplaten, hekken, kantoorruimtes, transportmiddelen, tenten tot en met het internet. Daarnaast is er een technisch producent die het podium en bijbehorende geluids-, licht- en beeldinstallaties regelt. De backstageproducent omringt de artiesten met optimale zorg, inclusief receptietent, kleedkamers en andere voorzieningen. De horecaproducent coördineert de cateraars en is verantwoordelijk voor personeel en crew. En tot slot is er een veiligheidsproducent die met de benodigde tekeningen en plannen de vergunningen bij gemeente en brandweer aanvraagt.’

‘We werken met meer dan honderd leveranciers die alles in een kleine maandmoeten opbouwen’

Ondergrondse infrastructuur

‘In principe wordt alle techniek ingehuurd, maar we investeren wel in de terreinen als daarmee een kwaliteitsslag of een besparing valt te halen’, licht Stam toe. Zo heeft organisator Mojo in Biddinghuizen onder het festivalterrein een hoofdwaternetwerk en hoofdriool laten aanleggen, die met een tijdelijk netwerk bovengronds worden doorgekoppeld naar de sanitaire clusters. ‘Tijdens het Lowlands-festival verbruiken we ongeveer 5.000 m³ leidingwater en 10.000 m³ oppervlaktewater. Het meeste water is nodig voor douchen en toiletspoelingen. Door gebruik te maken van oppervlaktewater hebben we in de afgelopen jaren 50 procent besparing op zuiver drinkwater gerealiseerd. Verder zijn alle 300 spoeltoiletten op het festivalterrein al sinds 2012 vervangen door vacuümtoiletten. Dit leverde een besparing op van 85 procent spoelwater uit het oppervlaktewater.’
Het watermanagement is nog meer verduurzaamd. Alle drinkwaterpunten zijn voorzien van waterbesparende drukkranen, en het afwateringssysteem is gescheiden aangelegd: regenwater komt terecht in de sloten en vijvers, en alleen vervuild water van sanitair en horeca gaat naar de waterzuivering. ‘Helaas moeten we wel 5.000 m³ afvoeren met vrachtwagens omdat het riool niet berekend is op de afvoer van zulke hoeveelheden afvalwater.’

Lowlands in installatiecijfers:

Water

8 drukverhogers om het gehele drinkwatersysteem op voldoende druk te houden en overal de juiste capaciteit te kunnen bieden;
12 flowmeters om het gehele drinkwatersysteem real time te monitoren en inzicht te krijgen in het verbruik;
3 drinkwaterbuffers van elk 50 m³ om tijdelijke pieken op te vangen;
29 km aan polyethyleenleiding van verschillende diameters;
80 verdeelrekken om aftakkingen te maken van de hoofdinfrastructuur;
8 grijswaterpompen van elk 40 m³/h om oppervlaktewater op te pompen en de toiletten mee door te spoelen;
55 vermalende sanitairpompen om het afvalwater weg te pompen naar het riool;
90 pompen om afvalwater van keukens en wasbakken af te voeren;
4 winbags van elk 200 m³ om afvalwater tijdelijk in te bufferen om gefaseerd naar het riool te kunnen lozen of met tankwagens af te voeren.

Stroom

4 aggregaten van elk 400 kVA;
200+ bewegende lampen;
300+ speakers met een gezamenlijk vermogen van 140 kW;
5 ledvideoschermen met een oppervlakte van 170 m²

IT-infrastructuur

Core-netwerk op fiber met 10 Gb/s backbone;
2 Fortigate FG-800C firewalls in high availability mode;
552 geregistreerde aansluitingen, meer dan 2.500 clients;2 internetverbindingen;
3 Gb/s primaire verbinding;
7 km glasvezelkabel;
18 km UTP-kabel;
1 grote 20-voets container als datacenter met eigen aggregaat voor vijf dagen autonoom draaien;
1 gekoelde serverruimte met een 42U-rack;
1 pompmast voor straalverbindingen;
1 werkplek met monitoringschermen voor drie personen;
6 kleine 5-voets containers als knooppunt waarin zich ook een rack met koeling en noodstroomaggregaat bevindt;
77 switches;
66 wifi-accesspoints;
25 beveiligingscamera’s;
40 VoIP-telefoons;
37 straalverbindingen.

Kijk op EW-Lowlands voor een film over de aanleg van alle installaties op het festivalterrein (2017)

Red button

Elke festivaltent is voorzien van een noodrem in de vorm van een red button. Wanneer die in opdracht van de organisatie wordt geactiveerd, stopt de muziek, gaan zwaailichten aan, en werkt er op het podium nog maar één microfoon: daarmee kan het publiek worden geïnstrueerd om de tent te verlaten.

Bliksem

Alle objecten en constructies boven de 14 meter zijn voorzien van een bliksemaarding. Denk hierbij aan de tenten en podiumconstructies, maar ook hoge lichttorens en kunstobjecten. Geen overbodige luxe in Lowlandsmaand augustus.

Powerzones

Lowlands is ingedeeld in powerzones. Op een autocadtekening van het terrein is per tent, portocabin, cateraar en ander element het exacte verbruik aangegeven. Hiermee kan de leverancier berekenen welk vermogen aggregaat nodig is voor die specifieke powerzone.

10 Terabyte

Op het terrein wordt elke editie een fijnmazige IT-infrastructuur aangelegd van glasvezel en UTP-bekabeling. Onmisbaar, want een gemiddeld Lowlands-weekend verbruikt ruim 10 Terabyte aan data met ruim 2.500 verbonden apparaten. Waar het gebruik van het publieke 4G-netwerk voor de hand lijkt te liggen, blijkt dat in praktijk niet betrouwbaar te zijn en te weinig capaciteit te bieden. Met een eigen netwerk heeft de organisatie zelf de controle. Stam: ‘We hebben als organisatie zelf voor vrijwel alles internet nodig: kaartverkoop, ticketscanners, accreditatiesystemen, receptieposten, het mediadorp, artiesten en tourmanagers, lichtaansturing, cameratoezicht, het gloednieuwe IoT-systeem met slimme meters om het hele evenement op een duidelijk dashboard te monitoren, en geluids- en frequentiemetingen.’ Dit laatste gebeurt vanuit de frequentiebeheercabine, die aan elke draadloze microfoon en portofoon op het terrein een frequentie toewijst om interferentie te voorkomen. Over technische preventie gesproken: alle externe apparatuur wordt vooraf gecontroleerd zodat een 110 V-installatie niet opeens 220 V te verwerken krijgt. Niet alleen het festival heeft veel stroom nodig, ook houdt vrijwel geen enkel mobieltje het drie dagen non-stop uit. Bezoekers die zichzelf en hun apparaten even willen opladen, vinden op verschillende locaties bankjes voor zichzelf met stekkerdozen voor hun elektronica. Daarnaast verhuurt Lowlands powerbanks met de aanschafprijs als borg; niet terugbrengen is dan automatisch kopen. Het lijkt er bovendien op dat Lowlands samen met CM.com een vooruitziende blik heeft gehad op het gebied van contactloos en dus coronaveilig betalen. Tijdens de laatste 2019-editie is een pilot uitgevoerd waarbij de fysieke festivalmuntjes zijn verruild voor een Mobile Order-app. Daarmee kunnen dorstige festivalgangers bij drie bars drankjes bestellen, met de QR-code ophalen, en aan het eind van het weekend in één transactie betalen.

‘Honderd aggregaten met een totaal vermogen van 20.250 kVA’

Grootste solarcarport ter wereld

Op het verlanglijstje staat ook nog een vaste spanningaansluiting met meerdere grote trafostations die via verdeelkasten alle eindgebruikers van elektriciteit voorzien. Stam: ‘Maar op dit moment is dat financieel nog volslagen onhaalbaar. Je betaalt het hele jaar een hoog vastrecht omdat je in één weekend een piek van pakweg 160.000 kWh afneemt. Daarom worden alle energieverbruikende installaties op het festivalterrein gevoed door honderd aggregaten met een totaal vermogen van 20.250 kVA, terwijl de circa zeventig functionele lichtmasten op de camping, parkeerplaats en toegangsweg elk zijn voorzien zijn van een eigen aggregaat. Gezamenlijk verbranden de aggregaten 150.000 liter diesel, iets wat Stam dus met lede ogen aanziet. Maar hij heeft ook goed nieuws op het gebied van duurzaamheid: ‘Op ons eigen Lowlands-parkeerterrein van 35 hectare heeft Solarfields de grootste solarcarport ter wereld gerealiseerd. We leveren daarbij niets in van de parkeercapaciteit van 15.000 auto’s. Er worden bovendien bijzondere bifacial zonnepanelen gebruikt, waarvan de cellen aan beide zijden licht – aan de bovenzijde rechtstreeks van de zon, aan de onderzijde via de reflectie van de grond en auto’s – kunnen omzetten naar energie. De energieopbrengst is daardoor hoger dan van reguliere panelen. Het totale vermogen van de 90.000 zonnepanelen bedraagt 35 MWp, waarop zo’n 10.000 huishoudens groen kunnen draaien. Maar wij zien het vooral als eerste stap naar duurzame vaste spanning op het evenemententerrein’, zo blikt Stam vooruit.

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: MTD, Powershop, Gigtech en Lowlands

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.