Leer scholen een les over gezonde klaslokalen

Installateurs kunnen het binnenklimaat op scholen optimaliseren. De uitdaging voor een ventilatieprofessional is om maximaal te leveren voor een (vaak) beperkt budget. Steven van den Berg, productmanager ventilatie bij Buva en binnen de branche-organisatie Binnenklimaat Nederland bezig met -schoolventilatie, vindt dat de installateur zijn rol als kennispartner op het gebied van ventilatie moet pakken. Hij geeft zes tips.

1. Durf je rol te pakken

In de markt gebeurt het steeds vaker dat de installateurs alleen nog maar de handjes mogen leveren. Accepteer je dat, of probeer je toch als kennispartner het initiatief te nemen om alle partijen - adviesbureau en aannemer en opdrachtgever - bij elkaar te roepen, en uit te leggen hoe het plan beter kan worden? Als je het tien keer doet, zal het waarschijnlijk niet tien keer lukken, maar als je het nooit doet, dan gebeurt het ook nooit. Bovendien heb je sterke argumenten in handen, Vaak staat een adviseur daar ook voor open, en wellicht heeft hij je er al graag bij in de ontwerpfase.

2. Maak de opdrachtgever bewust

Schoolbesturen zijn goed in scholen besturen, maar weten in principe niets van ventileren. Bovendien hebben ze veel andere dringende zaken aan hun hoofd zoals (te) grote klassen, zieke docenten en investeringen in digiborden. Duik daarom niet meteen in de techniek, maar neem de tijd voor bewustwording. Vertel dat gezonde luchtverversing tot betere prestaties van de leerlingen leidt. Dat docenten frisser en langer hun werk kunnen doen en daardoor minder uitvallen. En dat ook de schoolgebouwen zelf, inclusief hun installaties, in betere conditie blijven door het voorkómen van stof, vocht en schimmel.

3. Toon de meerwaarde van meerwerk

Menig bestek voldoet aan de regelgeving, maar houdt daarbij geen rekening met de praktijksituatie. Want misschien zitten er in een klas wel veel meer kinderen dan waarmee in de norm wordt gerekend. De minimale eis van het Bouwbesluit wordt te vaak als maximaal streven gezien in plaats van als een ondergrens. De voorgestelde ventilatieoplossing voldoet daarmee maar nauwelijks. Als installateur zie je waar de quick wins te halen zijn en het voordeel op de langere termijn. Laat daarom in de offerte zien wat elke vijfduizend euro extra meer aan kwaliteit, duurzaamheid, besparing en gezondheid oplevert.

4. Regel goed in

Zelfs een perfect geëngineerde installatie presteert suboptimaal wanneer die niet goed luchttechnisch is ingeregeld. Als installateur weet je: goed inregelen kost gewoon tijd. Van het inregelen van de kleppen van een centraal afzuigsysteem tot de decentrale units per klaslokaal. Hoeveel tijd dat kost, hangt uiteraard af van het systeem, maar met een paar uurtjes voor het hele schoolgebouw kom je er in de meeste gevallen niet. Met een onderbouwd verhaal kun je die extra tijd op de offerte misschien wél akkoord krijgen.

5. Leg uit hoe het werkt

Techniek en gedrag zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een systeem met meerdere standen om flexibel in te spelen op wisselende bezettingen, faalt als de instellingen nooit worden gewijzigd. Of eigenlijk ligt het falen aan de kant van de gebruiker. In dit geval waarschijnlijk de technisch beheerder of facilitair manager. Maar ook op docentniveau kunnen de verkeerde ventilatiebeslissingen worden genomen. Bijvoorbeeld door op koudere dagen alle ventilatieroosters te sluiten, terwijl een permanente luchtstroom niet alleen essentieel is voor een goed zuurstofniveau, maar ook omdat droge (geventileerde) lucht veel beter opwarmt dan (afgesloten) vochtige lucht.

6. Benadruk het belang van onderhoud

Natuurlijk maakt het een verschil of een school langs de snelweg staat of midden in een bosrijke omgeving. Maar onderhoud blijft nodig, zoals periodiek de wtw-filters verwisselen en eens in de pakweg vijf tot zeven jaar de kanalen reinigen. Dring dus altijd aan op een onderhoudscontract en benadruk de bijkomende voordelen zoals storingsdienst. Want de gevolgen van een niet of niet goed functionerend ventilatiesysteem zijn door Covid-19 overduidelijk geworden.

Maatwerkregeling Ventilatie

Sinds april 2022 is via de zogeheten Maatwerkregeling Ventilatie 140 miljoen euro toegezegd aan gemeenten voor gerichte investeringen in ventilatiesystemen op scholen. De regeling is een vervolg op de ’Specifieke Uitkering Ventilatie in Scholen’ (SUViS) die tot april gold. In de nieuwe regeling financiert het Rijk in de basis maximaal 60 procent in plaats van 30 procent.

EW-maatwerkregeling

Veel onvoldoendes voor ventilatie op scholen

Zo’n 25 procent van de ventilatiesystemen op Nederlandse scholen is onder de maat, zo blijkt uit onderzoek van de TU Eindhoven. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland komt na analyse van de ongeveer achtduizend schoolgebouwen op een nog veel verontrustender cijfer uit. Aan pakweg tweeduizend is geen eer meer te behalen, nog eens tweeduizend lopen achter wat betreft binnenmilieu en onderhoud. De resterende vierduizend voldoen meer dan gemiddeld, maar nog niet volledig aan de eisen van goed milieubeheer. Geen prettige gedachte voor de 2,5 miljoen leerlingen en 285 duizend leraren en andere medewerkers.

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Buva en Istock