Harry Vaatstra, eigenaar Klimaatgroep Holland:

‘Wees niet zuinig met luchtcapaciteit’

‘Er is op het gebied van ventilatie heel veel mogelijk’, zegt Harry Vaatstra, eigenaar van Klimaatgroep Holland. ‘Vaak meer dan gebouweigenaren van tevoren denken. Het is vooral van belang om een goede balans te vinden tussen de ventilatiecapaciteit en het energieverbruik van het systeem. Via warmteterugwinning kun je al een slag slaan in het bevorderen van de energiezuinigheid van een ventilatiesysteem. Wij zetten daarnaast in op zo min mogelijk weerstand, zodat de verplaatsing van de lucht niet onnodig veel energie kost. Een ander aandachtspunt bij ventilatie is het koelen van de binnenkomende lucht. Dit is vooral in de nieuwbouw belangrijk, omdat door de betere isolatie minder koele lucht door de gevel het gebouw inkomt. Welk ventilatiesysteem het meest geschikt is, is afhankelijk van het gebouw waarin je dit toepast. In scholen is decentrale ventilatie efficiënt, zeker nu in coronatijd. Je voorkomt namelijk verspreiding van virusdeeltjes via een centraal systeem. Bij ventilatie in nieuwbouw zou het goed zijn om na een aantal jaar te controleren of de installatie in de praktijk nog aan de eisen voldoet. Door veranderingen in het gebouwgebruik of de gebouwbezetting kan het namelijk zijn dat dit niet meer het geval is. Voor installateurs is het vooral belangrijk om aandacht te besteden aan de juiste luchtcapaciteit; wees vooral niet te zuinig in de hoeveelheid lucht die je naar binnen brengt.’

Koen Berkers, sales director bij Ventilair:

'Werk met een doordacht ontwerp en zorg dat je de benodigde installatiekennis in huis hebt'

‘Om goede ventilatie te realiseren, is het inderdaad belangrijk dat de hele bouwketen, inclusief de overheid en particulieren zich bewust worden van de bijdrage van ventilatie aan een gezonde omgeving’, meent Koen Berkers, sales director bij Ventilair. Het opnemen van ventilatie als een van de vier basisregels om verspreiding van het coronavirus te voorkomen noemt hij een belangrijke stap, al vindt hij die nog ‘oppervlakkig’. ‘Er is namelijk niet ingegaan op wat goede ventilatie inhoudt. Toch hoop ik dat deze stap bijdraagt aan het begrip bij mensen van het basisprincipe: Voer vervuilde lucht af en voer verse lucht aan. Hoe vaker je dat doet, hoe beter de luchtkwaliteit. Kennis bij professionals in het veld en jaarlijks onderhoud zijn daarbij essentieel. Bij de nieuwbouw zijn er ook kansen om met betere voorlichting te voorkomen dat partijen ventilatiesystemen van een minimumniveau aanleggen. Vaak is dat namelijk geen onwil, maar onwetendheid; men gaat ervan uit dat voldoen aan de BENG-eisen genoeg is. Er is ook bijna geen handhaving om de kwaliteit van het binnenklimaat te controleren bij bestaande ventilatie-installaties.’ Voor de installateur heeft Berkers nog wel een tip: ‘Ga aan de slag met een goed doordacht ontwerp en zorg dat je de benodigde kennis in huis hebt voordat je de boel installeert. Laat je informeren door de fabrikant.’

Wilbert Burger, regiomanager Feenstra:

‘Frequent onderhoud is essentieel’

‘Zorg als installateur bij het ontwerp en de inregeling van een nieuw ventilatiesysteem dat de aanvoer van verse lucht in balans is met de afvoer van vervuilde lucht’, zegt Wilbert Burger, regiomanager Zuidwest en Ventilatie bij Feenstra. ‘En houd ook rekening met mogelijke toekomstige energetische ingrepen en plannen voor het complex. Zorg er daarnaast altijd voor dat je de units, ventielen en kanalen zo aanlegt, dat je er goed bij kan tijdens de
onderhoudsmomenten. Het onderhoud van ventilatie-installaties is vaak nog een ondergeschoven kindje. -
Een frequent en gedegen onderhoud van ventilatiesystemen, bij voorkeur opgenomen in een meerjarenonderhoudsplan, is essentieel. Niet (goed) functionerende ventilatiesystemen worden dan tijdig opgemerkt. Dat is van groot belang om te zorgen dat deze ook in de jaren na de installatie goed blijven presteren. Voor de installateurs is het op hun beurt  belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de soorten ventilatie-installaties die zij in portfolio hebben en wat de conditie is van de systemen.

René Cas, commercieel manager R-Vent:

‘Eigenlijk moeten we met ventilatielabels werken’

Volgens René Cas, commercieel manager bij R-Vent Netherlands is er nog te weinig aandacht voor het belang van ventilatie in het algemeen. ‘De branche roept al jaren over het belang van goede ventilatie op scholen, maar toch blijven er veel scholen waar het binnenklimaat nog onvoldoende is. Terwijl een goede luchtkwaliteit echt essentieel is voor de gezondheid van de aanwezigen in een woning of gebouw. Eigenlijk moeten we met ventilatielabels werken. Om een goede luchtkwaliteit te bereiken en behouden, moet je eerst inventariseren of er al ventilatie aanwezig is en zo ja, wat de staat hiervan is. Op basis daarvan kun je stapsgewijs toewerken naar een betere situatie. Bij nieuw aan te leggen ventilatiesystemen staat of valt de kwaliteit ervan met het ontwerp. In de nieuwbouw is nog een wereld te winnen omdat daar vaak niet verder wordt gegaan dan voldoen aan de minimumeisen in het Bouwbesluit. Praat eens met opdrachtgevers over het comfort dat ventilatie kan opleveren. En overleg en stem af met de eindgebruiker. Als zij niet begrijpen hoe het systeem werkt, loop je het risico dat ze het verkeerd gebruiken. Verder is het voor een goede werking van belang dat het systeem regelmatig een onderhoudsbeurt krijgt.’

Wouter Wijma, algemeen directeur bij Ned Air:

‘Doe eerst je huiswerk’

‘Om een goede ventilatie te realiseren, is het belangrijk om eerst je huiswerk te doen en de uitgangssituatie in kaart te brengen’, zegt Wouter Wijma, algemeen directeur bij Ned Air en voorzitter Binnenklimaat Nederland. ‘Dat begint met de inventarisatie hoeveel personen maximaal in een ruimte aanwezig zullen zijn. Op basis daarvan kun je berekenen hoeveel verse lucht een ventilatiesysteem moet toevoeren. De vuistregel in Nederland is 30 kuub verse lucht per persoon, al gaat men in het buitenland al uit van het dubbele. Verder is de invulling van een goed ventilatiesysteem afhankelijk van de grootte en het gebruiksdoel van een ruimte. Maar ook de samenstelling van de buitenlucht is belangrijk; als daar veel fijnstof of CO2 inzit, dien je daar rekening mee houden. Bovendien moet je goed nadenken over waar je het aanzuigpunt positioneert. Daarna maak je keuzes over de wijze waarop je de lucht binnenbrengt en filtert. Bij nieuwe gebouwen heb je dan te maken met BENG, waardoor de temperatuur volgens de TO-juli-eis jaarlijks maximaal 100 uur boven de 25 °C en maximaal 20 uur boven de 28 °C mag uitkomen. Overschrijd je deze temperaturen vaker, dan moet je dit via passieve of actieve koeling weer rechttrekken. Geen situatie is hetzelfde, dus je moet telkens opnieuw zoeken naar de ideale oplossing. Een laatste tip: Neem geen genoegen met de minimumeisen, maar ga voor kwaliteit. Ventilatie is – ook zonder corona – heel belangrijk om ruimtes gezond te maken en te houden.’ <

Tekst: Leo Hoeksta
Fotografie: Linda Kindt, Industrie