September 2020
Ervaring opdoen met energieopslag
Rotterdams proefproject met slim accusysteem
Door de huidige salderingsregeling is de animo bij particulieren en bedrijven nog niet groot voor energieopslag. Toch komt er een moment waarop zelf energie opslaan aantrekkelijk zal worden. Tijd dus om nu proefprojecten te starten om ervaring op te doen en data te verzamelen. In Rotterdam loopt nu een praktijkproef.
Filip van Hoeckel is een van de vier inwoners van Rotterdam die meedoet aan de praktijkproef. ‘In mijn woonwijk kwam ik in contact met een duurzaamheidsexpert, die mij vertelde over dit proefproject voor het plaatsen van accu’s voor energieopslag. Omdat ik sowieso zonnepanelen wilde aanschaffen en het ook de leverancier was die ikzelf al had geselecteerd, besloot ik mee te doen. De panelen en de accu’s zijn vorig jaar in mei geplaatst.’ Paul van der Ven, van installateur Solar-Box geeft toelichting op het proefproject: ‘Wij zijn door de gemeente Rotterdam en de Woonwijzerwinkel aldaar gevraagd om voor dit proefproject de installatie te verzorgen. Het doel is om gegevens te verkrijgen over de werking, opbrengst en mogelijkheden van dergelijke systemen. De gemeente Rotterdam verzamelt onder onze leiding de gegevens en analyseert deze voor de betrokken partijen.’ De praktijkproef is een van de 37 projecten die de stad is gestart om de energietransitie te versnellen en wordt gesubsidieerd door de Europese Commissie.
Bruikleen
Voor de praktijkproef betalen de deelnemers de zonnepanelen, maar krijgen de accu-opslag kosteloos in bruikleen. De proef loopt eind van dit jaar af en dan kan kunnen de deelnemers de accu’s tegen dagwaarde overnemen of weg laten halen. Volgens Van der Ven loopt het nog niet storm bij Solar-Box met de verkoop van batterij-opslag. ‘Zolang de salderingsregeling bestaat is een dergelijk systeem nog slecht terug te verdienen, dus wachten de klanten nog af. In Duitsland ligt dat anders, daar zijn al ruim honderdduizend units verkocht van het type dat we hier bij de proefprojecten plaatsten. Dus ondanks dat de techniek er al is, zal lokale energieopslag in ons land pas een vlucht nemen als het kostentechnisch interessant wordt.’
Energymanager
Van der Ven gaat graag in op de techniek. ‘Bij de vier proefprojecten hebben we het Solarwatt MyReserve-systeem toegepast. Dit is modulair opgebouwd uit accu’s van 2,4 kWh opslagcapaciteit. De onderste module in een ’stack’ is altijd de zwarte command-module die de intelligente aansturing bevat voor de bovenliggende batterijmodules. Het aantal batterijmodules zelf is ‘oneindig’ uit te breiden.’ Naast de verdeelkast - vanwege de afmetingen niet erin - is de Energymanager bevestigd. ‘Deze manager maakt het mogelijk om naast het uitlezen van de MyReserve, ook andere apparatuur, zoals een warmtepomp, elektrische auto of elektrisch boilervat, te integreren en aan te sturen. In de praktijkproef wordt deze mogelijkheid overigens niet toegepast. De fasedraad loopt vanaf de hoofdschakelaar door de Energymanager en kan zo de in- en uitgaande stroom meten. De data die dit oplevert, gaat naar het webportal waaraan de Energymanager is gekoppeld.’
Veiligheid voorwaarde
Om opslagsystemen van Solarwatt te mogen installeren is het verplicht een training te volgen bij de fabrikant zelf. In de training wordt veel aandacht gegeven aan de technische aspecten van veilig installeren van accu’s. Van der Ven: ‘Veilige montage is een absolute voorwaarde. Ook het afschermen van dergelijke accu’s die aan managementsoftware zijn verbonden is zeer belangrijk. Je moet er niet aan denken dat kwaadwillenden de accu’s kunnen manipuleren. Bij sommige fabricaten blijkt dit helaas mogelijk, maar de Solarwatt-accu’s zijn niet op afstand te manipuleren. Alleen bij de opslag-unit zelf, op locatie, kan een monteur toegang verkrijgen tot het diepere management van het systeem. Data die het systeem genereert, gaat naar een centrale server waarop wij en ook de eindklant kunnen inloggen voor het raadplegen van die data.’
Stroomvraag
Deelnemer van Hoeckel is enthousiast over het Rotterdamse proefproject: ‘De Energymanager geeft aan wat er via de pv-panelen wordt opgewekt en hoeveel er in de accu wordt opgeslagen. De verdeling van de opgewekte stroom is vraaggestuurd. Voorheen plande ik dat apparaten ’s nachts draaiden tegen daltarief, maar nu we meer thuiswerken is er overdag meer stroomvraag en dan is de zelfopgewekte energie de eerste bron. De accu zelf heeft 2,4 kWh opslagcapaciteit en die is dan snel leeg. Als er geen vraag is, laadt de accu en wordt stroom teruggeleverd aan het net. De energieopwekking met zonnepanelen werkt goed, want ik hoor van mijn vrouw - die de energienota’s bijhoudt - dat we elke maand geld terugkrijgen.’
Tekst: Tom de Hoog
Fotografie: Paul van der Ven