Juli/Augustus 2024

Leidinggevende moet aan juiste knop weten te draaien

Veel enthousiasme voor bijeenkomsten SLIM Leidinggeven

Een proeverij. Zo omschrijft Yvonne Hermkens de bijeenkomsten SLIM Leidinggeven die Wij Techniek door het hele land organiseert. Hier ervaren teamleiders wat er komt kijken bij goed leidinggeven. Na vier korte workshops hebben de deelnemers volgens de projectmanager weer helder waar het om draait bij het aansturen van een team en welke verdiepingscursus daar eventueel bij past.

Wij Techniek organiseert in najaar 2024 extra bijeenkomsten SLIM Leidingeven

Dat er heel veel behoefte is bij (toekomstig) leidinggevenden aan handvatten, blijkt uit de opkomst voor de tweede grote ‘proeverij’ die Wij Techniek organiseerde. Ruim honderd mannen en vrouwen meldden zich eind mei in Delft bij de TU Campus NEXT. Projectmanager Yvonne Hermkens, van het ontwikkelingsfonds voor de installatiebranche Wij Techniek, is blij met de grote opkomst. ‘Wat wij vooral willen benadrukken is dat leidinggeven een vak is. In onze sector moet je verstand hebben van elektrotechniek of van werktuigkunde, maar op het moment dat jij als monteur een stap wilt zetten om aan de slag te gaan als leidinggevende, of als je werkgever denkt dat jij de aangewezen persoon bent om een afdeling of een monteursploeg te gaan leiden, is het goed dat zowel werknemer als werkgever zich realiseren dat je leidinggeven er niet ‘eventjes bij’ doet.’

Buiten de deur kijken

De branche schreeuwt om vakbekwame monteurs. De initiatieven om de instroom van jongeren en de zij-instroom te vergroten zijn talrijk. Tegelijk is er te weinig aandacht voor de sterke stijging van de uitstroom. ‘Vooral onder jongeren’, zegt Hermkens. Uit onderzoek blijkt dat het karakter van de leidinggevende heel bepalend is om wel of niet te kiezen voor een bepaalde werkgever. Tegelijk blijkt ontevredenheid over de leidinggevende ook een belangrijke reden om daarna weer snel buiten de deur te kijken. ‘Genoeg reden dus voor werkgevers om bij het benoemen van leidinggevenden zorgvuldig te kijken naar de geschiktheid’, vindt Hermkens.

Ervaren monteur

De vraag is of de stap om leidinggevende te worden echt zo ingewikkeld is. Een monteur die al jaren rondloopt in het bedrijf weet toch als geen ander wat er moet gebeuren? ‘Toch niet’, zegt Hermkens. ‘Een ervaren monteur met leidinggevende ambitie moet zich volgens haar afvragen of een stapje hogerop bij hem of haar past. Ze wijst op het afbreukrisico. ‘Lekker, een hoger salaris, maar als je daarna elke dag gestrest thuiskomt of erger, dan is het goed als je van tevoren een goede afweging maakt of het écht wat voor jou is. Ook de werkgever moet volgens haar goed nadenken. ‘Als de benoeming van een leidinggevende onrust veroorzaakt op de werkvloer, omdat die opeens niet meer ‘one of the guys’ is, kan dat ten koste gaan van de productiviteit en uiteindelijk dus zelfs leiden tot uitstroom.’

Sturen op gedrag

‘Een leidinggevende stuurt op gedrag, veel meer dan op inhoudelijke kwaliteiten van de mensen aan wie hij of zij leiding geeft’, zegt Hermkens. ‘Als leidinggevende krijg je met veel meer zaken te maken dan puur of een medewerker goed is in zijn vak. Er wordt inderdaad een beroep gedaan op je geduld, inlevingsvermogen en tact, zoals Fabian aangeeft. Hoe zorg je dat je weet wat er speelt bij jouw mensen? Hoe zorg je ervoor dat je bij elke medewerker aan de juiste knop weet te draaien en het zo kan overbrengen dat hij of zij goed functioneerd en het beste uit zichzelf haalt.’

Mantelzorg

Ook voor ervaren medewerkers is het volgens Hermkens belangrijk te blijven leren op het gebied van leidinggeven. Zo verandert de maatschappij en is nu bijvoorbeeld zo’n 35 procent van de werknemers in Nederland meer dan zeven uur in de week bezig met mantelzorg. Het is jouw taak als leidinggevende om te helpen dit in te passen in zijn of haar werkweek en daarnaast te zorgen dat het hele team goed blijft functioneren. Maar het kan ook gaan om medewerkers die te maken hebben met privéproblemen, zoals schulden of een verslaving. Hoe vind je de juiste manier om daarover met de betreffende medewerker in gesprek te komen, samen naar oplossingen te zoeken, zonder dat zijn of haar werk en het team eronder lijdt? En nog belangrijker, zonder dat de bedrijfsdoelstellingen in gevaar komen.’

Bijeenkomsten SLIM Leidinggeven

Yvonne Hermkens weet dat er in de sector zeker bedrijven zijn, vaak de wat grotere, die investeren in medewerkers door hen cursussen persoonlijk leiderschap te laten volgen. Maar we weten ook dat het overgrote deel van de bedrijven hun kersverse leidinggevenden vaak in het diepe gooit. De SLIM-bijeenkomsten die Wij Techniek organiseert zijn juist bedoeld voor deze veel grotere groep.

Aan de hand van de letters S L I M ontdekken de deelnemers in vier korte workshops of een leidinggevende rol bij hen past en welke competenties zij zouden moeten ontwikkelen.
Als Stimulator zorg je ervoor dat de vakmensen aan wie jij leidinggeeft zich ontwikkelen. Je geeft feedback, voert ontwikkel- en functioneringsgesprekken.
Als Luisterend oor ben jij als leidinggevende een klankbord voor jouw vakmensen. Je hebt aandacht voor hun werk-privébalans en het werkplezier.
Als Instructeur streef je naar kwaliteit. Je geeft heldere instructies en controleert het uitgevoerde werk.
Als Manager stel je als leidinggevende voor jouw team duidelijke doelen en bewaak je de voortgang.

In het najaar organiseert Wij Techniek nog drie SLIM-bijeenkomsten in Hoeven (23 september), Venlo (30 september) en Klarenbeek (5 november). Meer informatie en aanmelden kan via de website van Wij Techniek onder de zoekterm SLIM. Hier is ook meer informatie te vinden over het uitgebreide aanbod van cursussen en opleidingen die aansluiten op de SLIM-bijeenkomst.

Stimuleren

Fabian Schutte is dertig jaar en werkt voor H. Willemse Elektrotechniek. Het vaderschap eiste de afgelopen anderhalf jaar veel aandacht. Nu zijn werkgever hem op een klein ploegje van drie jongens heeft gezet, kiest hij er bewust voor om te leren hoe dat moet. ‘Mijn valkuil is dat ik zelf precies weet hoe iets moet, maar als je zoals ik nu een paar hele jonge jongens moet aansturen, komt het op andere competenties aan. Je moet ze stimuleren, enthousiasmeren en echt instrueren. Dat vraagt geduld, inlevingsvermogen en tact. Ik heb nu in het aanbod van Wij Techniek wel een paar workshops ontdekt die mij verder kunnen brengen als leidinggevende.’

Luisteren

Sanne Rijsdijk is inderdaad naar de bijeenkomst in Delft gekomen om te ‘proeven’. De 25-jarige marketing manager geeft leiding aan enkele mensen binnen Warp Systems. ‘Ik merk dat ik niet altijd even zorgvuldig luister en hoop vandaag wat handvatten te krijgen’, zegt ze vooraf. Na de plenaire opening sloot Rijsdijk aan voor twee korte workshops over luisteren en instrueren. ‘Een trainster stipte even wat punten aan en er was kort gelegenheid om even te sparren met collega’s van andere bedrijven. Het was goed er even mee bezig te zijn en ik ga me zeker aanmelden voor een van de verdiepingsworkshops van Wij Techniek.’

Instrueren

Sturen op gedrag is iets wat Jos Tas ook herkent. Tas is vijftig jaar en heeft na jaren als zzp’er te hebben gewerkt nu zijn eigen loodgietersbedrijf. ‘Vandaag ben ik er achter gekomen dat ik wel wat zorgvuldiger zou moeten luisteren naar de monteurs die nu voor mij werken. En ook dat ik ze duidelijker moet instrueren. Wat voor mij vanzelfsprekend is, blijkt dat lang niet altijd voor hen.’ De SLIM-bijeenkomst in Delft is voor Tas geen aanleiding een verdiepende workshop van Wij Techniek te gaan volgen. ‘Maar het was geen verloren tijd. Best wel sterk dat Wij Techniek er in één middag in is geslaagd mij op het goede spoor te zetten.’

Managen

Patrick Devilee (48) is hoofd service bij de firma Freek van Os in Voorschoten. Hij is al vijftien jaar manager van een team. Toch is ook hij naar Delft gekomen. ‘Je bent nooit te oud om te leren. Het is ook altijd goed om in zo’n groep met mensen rond te lopen die toch een beetje hetzelfde werk doen. Wat is hun kijk op SLIM leidinggeven? Misschien juist als je al wat langer leidinggeeft, is het goed om open te staan voor veranderingen in de maatschappij. Er zijn problemen bijgekomen die tegenwoordig ook de werkvloer bereiken. Dat vraagt misschien wel een aanpassing van jouw stijl van leidinggeven. Leidinggeven mag nooit een routine worden’, vindt Devilee. ‘Wij Techniek heeft een breed aanbod van cusrsussen die mij scherp kunnen houden als leidinggevende. Ook na vijftien jaar.’

Tekst: Paul Smorenburg
Fotografie: Studio Ariane Kok en Paul Smorenburg

Lees meer artikelen in het dossier Verwarming

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.