Mei 2011
Een tram met combiketel
Een elektrotechnische installatie in een tram zal niet onmiddellijk tot fronsende wenkbrauwen leiden. Iets anders ligt het als die installatie moet voldoen aan NEN 1010. Nog opmerkelijker wordt het als die tram is uitgerust met een cv-installatie en een heuse toiletgroep. De tram van Edwin Weigert heeft het allemaal. Of gaat het toch gewoon om een broodjeszaak?
Veel Amsterdammers krijgen een warm gevoel van binnen door alleen al naar het voertuig te kijken. Vele tientallen jaren was dit type tram bepalend voor het straatbeeld van de hoofdstad. Voor de niet-specialisten: het betreft een WLB Triebwagen nr. 220 van Oostenrijkse makelij. Rijden zal dit bijna antieke rijtuig nooit meer, maar dat is ook het allerlaatste waar de eigenaar en initiatiefnemer van het project, Edwin Weigert, zich druk om maakt. De Haarlemmer had de tram alleen nodig om zijn droom te realiseren: een broodjeszaak annex lunchroom. De tram staat inmiddels alweer strak in zijn oorspronkelijke donkerblauwe lak en is verhuisd naar zijn vaste stek bij station Amsterdam Sloterdijk.
Fantasie
Anderen zouden wellicht op zoek zijn gegaan naar een geschikt pandje om een horecazaak in te beginnen. Edwin Weigert niet. In zijn fantasie serveerde hij de gerechten aan zijn gasten in een treinwagon. ‘Ik ben nog even op zoek gegaan naar een echte treinwagon, maar dat bleek uiteindelijk toch een onmogelijke missie: te groot, te lomp en te duur.’
Voor Weigert is het restauratieproject de maatschappelijke invulling van een noodgedwongen Sabbatical. Eind 2009 had hij het even helemaal gehad nadat hij in zijn laatste baan als areamanager van een autobandenbedrijf opnieuw alles had gegeven en uiteindelijk toch op straat kwam te staan. ‘Als ik ooit nog mijn droom wil verwezenlijken, dan moet het nu gebeuren’, bedacht de Haarlemmer zich.
Weigert financierde het project grotendeels uit eigen middelen, daarnaast wordt het financieel gesteund door enkele bijdragen van bedrijven. Het bedrijfsleven was al snel enthousiast, want Weigert heeft er namelijk een praktijk- en leerproject van gemaakt. Het is zijn wens de tram te laten draaien door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ‘Ik ben daarover in overleg,’ aldus Weigert. ‘Ik vind het leuk deze mensen actief mee te laten werken aan hun toekomst. Het zou kunnen zijn dat ‘Wonen en Werken in de Wijk’ hiervoor gaat zorgen. Ik geloof er echt in. Bovendien voegt het tramproject in mijn ogen echt iets toe aan alle bekende ketens en horecaformules rondom station Sloterdijk.’
Pantar
Weigert vond de oude tram bij het Trammuseum Amsterdam aan het eind van het rangeerspoor. Een afdankertje. De tram zag er zo verwaarloosd uit dat het museum er zelf eigenlijk ook geen raad meer mee wist. Weigert zag echter direct de mogelijkheden en in zijn hoofd functioneerde de tram al als een broodjeszaak.
Veel stelde de tram inderdaad niet meer voor. Maar nu het voertuig in Friesland volledig is gestraald en gecoat, en in Amsterdam opnieuw in de lak is gezet, zullen velen hun reserves hebben laten varen. In de loods van de sociale werkplaats Pantar is er maandenlang aan gewerkt. Leerlingen van het ROC en het Meubelcollege hebben samen met medewerkers van Pantar het plaatwerk en het binnenwerk aangepakt en voor de meubels gezorgd.
Bonarius Bedrijven uit Zwanenburg is verantwoordelijk voor de installatietechniek. De monteurs hebben de tram – met een afmeting van 14,75x2,35 m – voorzien een koud- en warmwaterleidingsysteem, binnenriolering voor de pantry en de toiletgroep, een combiketel en elektriciteit volgens NEN 1010. ‘Deze klus is niet te vergelijken met het werk in een woning,’ vertelt Marchel Slootemaker, chef-monteur bij Bonarius. ‘De plaatsing van deze installatie heeft beduidend meer tijd gekost. Er is veel tijd gaan zitten in het passen en meten. Voor elke simpele aansluiting moest weer een aparte oplossing worden bedacht.’
Woekeren met ruimte
Om de ketels veilig op te hangen moesten er in het stalen casco eerst voorzetwanden worden aangebracht. De timmerlui van Reinders, die door hun baas op de klus zijn gezet, vinden dat hun werk veel weg heeft van de manier waarop een scheepstimmerman moet werken. Nergens een rechte hoek; alles moet ter plekke passend worden gemaakt. ‘Het was steeds weer woekeren met de ruimte,’ vertelt de cv-monteur. ‘Bovendien moesten we ook nog een plekje zien te vinden voor de ventilatie-unit met wtw. De ventilatiekanalen hebben we met extra bochten over constructieve delen van de tram moeten voeren. We hebben bij dit werk ook meer flexibele kunststofleidingen toegepast dan we anders zouden doen.
Het initiatief van Edwin Weigert is door de gemeente Amsterdam met groot enthousiasme ontvangen. De sympathie van de stad is zo groot dat burgemeester Van der Laan de broodjeszaak 11 maart officieel heeft geopend. Het warme gevoel is mede te danken aan de betrokkenheid die Weigert heeft met het mbo-onderwijs. Hij stoort zich eraan dat veel ROC’s last hebben van een bedenkelijk imago. ‘Alsof die jongens en meiden toch niets kunnen. Wel, ik heb slechts heel enthousiaste leerlingen getroffen, die mij ontzettend hebben geholpen en waar hun leraren trots op mogen zijn.’
Tekst en fotografie: Mari van Lieshout