Oktober 2018
Groothandels via drie pijlers naar duurzaamheid
Circulair, Lean en Energieneutraal
Rensa voert een hoogwaardig revisieproces uit, waardoor oude onderdelen – zoals printplaten – een tweede leven krijgen.
Circulair, Lean en Energieneutraal. Deze drie pijlers komen bij veel technische groothandels steeds sterker onder de aandacht. We vroegen Rexel, Schuurman en Rensa hoe zij vorm en inhoud geven aan deze duurzame thema's.
CIRCULAIR
Tegen de stroom in
Net voor de zomer introduceerde elektro-technische groothandel Rexel ‘Het Nieuwe Bouwen’. ‘Wij zien het bedrijf van de toekomst als een sterke alliantie van samenwerkende partijen in de hele bouwketen. Deze beweging is nodig om met elkaar verandering te realiseren’, aldus Rexel. De groothandel ziet circulair, Lean en energieneutraal bouwen als drie ontwikkelingen in de markt die elkaar versterken. Op het creëren van een circulair model claimt Rexel een grote invloed te hebben, door tegen de stroom in te pionieren. Het bedrijf is partner van het Urban Mining Collective. Samen met partners uit dit collectief benaderen ze opdrachtgevers van te bouwen panden en creëren vraag naar herbruikbare materialen. Deze materialen worden uit oude gebouwen gehaald, schoongemaakt en verwerkt tot opnieuw bruikbare materialen. Rexel levert deze vervolgens aan de installateur. Zo ontstaat er een nieuwe, circulaire bouwkolom.
Volledig recyclebare opslag
Een groothandel die daadwerkelijk een bijdrage wil leveren aan een duurzamere wereld leunt niet passief achterover, wachtend op het assortiment dat fabrikanten aanleveren. En dus besloot Schuurman met het dochterbedrijf Indutecc Industrial Solutions het Benelux-importeurschap te verwerven van Nilar, de game changer in energieopslag. Directeur Willem Schuurman: ‘Het Zweedse bipolaire NiMH-energieopslagsysteem, schaalbaar van 10KWh tot vele MWh, kan namelijk niet ontploffen en ontbranden. Daarom mag het in tegenstelling tot lithium-ionbatterijen wél binnen de muren van kantoren en andere gebouwen worden geplaatst, en is het zelfs de enige opslag die in vliegtuigen is toegestaan. Bovendien is de metaalhydride-opslag volledig recyclebaar, en dat geeft de duurzaam gewonnen elektriciteit een passend circulair vervolg. Het systeem is inmiddels toegepast in het innovatieve en circulaire ABN Amro-paviljoen Circl in Amsterdam, dat als eerste gebouw ter wereld is uitgerust met een gelijkspanningsinfrastructuur.’
Tweede leven oude onderdelen
Oude branderautomaten, printplaten, ventilatoren en ventilatoronderdelen zijn welkom bij Rensa. Het bedrijf zamelt ze niet alleen in zodat ze een gescheiden afvalstroom vormen, maar voert een hoogwaardig revisieproces uit, waardoor de onderdelen een tweede leven krijgen. Niet alleen door bijvoorbeeld een simpele reparatie van een weerstandje op een printplaat, maar door ook alle andere slijtagegevoelige componenten te vervangen. Inmiddels leveren zo’n tweehonderd installateurs, als lid van Het Groene Onderdelen Programma, defecte onderdelen aan. Het enthousiasme in de markt is vanuit milieuoogpunt groot, maar daarnaast signaleert Rick Hammink, hoofd Marketing en Communicatie, ook enige terughoudendheid. ‘De fabrikanten vinden ons initiatief een logische stap in het streven naar circulariteit, maar realiseren zich dat het inzetten van revisieonderdelen impact heeft op hun omzet op vervangingsonderdelen. Installateurs kunnen nu eindgebruikers met een oudere ketel een goedkoper vervangingsalternatief bieden, dat zeker gedurende de verwachte resterende levensduur van de ketel meegaat. Maar hoewel het steeds gewoner is om bijvoorbeeld een refurbished computer aan te schaffen, moeten eindgebruikers aan een revisieonderdeel in de ketel nog even wennen.
Bij de bouw van ‘De Rotterdam’ het grootste gebouw van Nederland ging Rexel in samenwerking met Croonwolter&dros te werk volgens Lean; de focus op klantwaarde en verspilling reduceren.
LEAN
Minder faalkosten met optimaal resultaat
De bouw van ‘De Rotterdam’, het grootste gebouw van Nederland, was een logistieke uitdaging van formaat. Het leidde tot een intensieve samenwerking tussen Rexel en Croonwolter&dros. Uiteraard Lean, dus met de focus op klantwaarde en zo min mogelijk verspilling. Materialen, zoals armaturen en kabeldraagsystemen, werden om die reden omverpakt naar veilig hijsbare pakketten per bouwdeel, zone of verdieping. Gecodeerd op basis van klantspecificaties en rollend voor gemakkelijke verplaatsbaarheid naar de werkplek. Daarnaast was er een fulltime vraagbaak aanwezig op de bouwplaats met gespecialiseerde materiaalkennis. De werkwijze leidde tot Just in Time- en Just in Place-leveringen en -bevoorrading van de monteurs. Er was controle en advies in ieder opzicht, met als gevolg minder faalkosten met optimaal resultaat.
Klantwaarde creëren
Lean is volgens Schuurman per definitie geworteld in het 95 jaar oude familiebedrijf. ‘Klantpartnerschap zit in onze genen’, zegt Willem Schuurman. ‘Daarom gaan we niet voor de quick win, maar hechten we aan langetermijnrelaties met onze klanten. We hebben twee Lean Sigma-specialisten die voortdurend bezig zijn om de interne processen te optimaliseren; klantwaarde creëren via onder meer betere afspraken en kortere lijnen. En omdat we veel trainingen geven, zien we onze klanten een aantal keren per jaar. Die trainingen zijn overigens heel belangrijk voor de kennisontwikkeling in de branche. Op dit moment komen twee onderwerpen bij elkaar: de consument die steeds comfortabeler wil wonen en de technologische mogelijkheden op het gebied van connectivity. Voor zowel technische retailers als installateurs liggen daar enorme kansen, variërend van IP-gestuurde applicaties zoals Sonos, tot het integreren van domotica en het aanleggen van netwerken. Maar wel op voorwaarde dat zij zich er echt in verdiepen en zich vertrouwd gaan voelen in de afstemming met de architect, bouwer, en elektricien. We werken hiervoor samen met Rudirick de Jong die - samen met Sean Schuurman van Rouwendal - ElectroStyling heeft opgericht en specialist is in smart homes. Ook voor bijvoorbeeld duurzame industriele automatisering en ledverlichting gaan er collega's het land door.'
Reduceren van inefficientie
Bijna vier jaar geleden won Rensa haar eerste Lean and Green Logistics Star. Inmiddels
is het certificaat voor het plan van aanpak voor de derde Star ook binnengehaald. Daarmee behoort het bedrijf tot de Europese koplopers in het realiseren van zero-emissielogistiek. Een noodzakelijke stap daarin is het reduceren van inefficiëntie in de keten. Hammink: 'Wij wachten bijvoorbeeld met de transportplanning tot alle bestellingen binnen zijn. Op die manier rijden onze chauffeurs naar het magazijn van klanten alleen de kilometers die echt nodig zijn, in plaats van een vaste route. Daarnaast vinden er natuurlijk ook leveringen plaats vanuit ons magazijn naar de bouwplaats. Sinds dit jaar nemen we deel aan de Green Deal, een samenwerking tussen bouwers, installateurs, transporteurs en toeleveranciers om de bouwlogistiek op termijn slimmer, efficiënter en daarmee duurzamer te maken. Bijvoorbeeld omdat de fabrikant niet via ons, maar rechtstreeks levert. Of dat wij met andere groothandels de leveringen bundelen, zodat er minder wagens de weg op hoeven, bouwhinder wordt geminimaliseerd en de uitstoot van CO2 zo laag mogelijk is. Per project zoeken we met elkaar de beste oplossing. Het zijn allebei intensieve programma’s waarbij je ook een beetje moet investeren, maar ze leveren onszelf en het milieu directe winst op.'
Het nieuwe hoofdkantoor van Schuurman heeft een geothermisch systeem met betonkernactivering, in combinatie met warmtekoudeopslag.
ENERGIENEUTRAAL
‘Ondersteuning installateur in groei elektrificatie’
‘We helpen de installateur op de weg naar elektrificatie’, vertelt Mark Fransdonk, sales consultant Multi Energie bij Rexel. ‘Er wordt van de installateur niet meer alleen verwacht dat hij installeert, maar ook dat hij zijn klanten adviseert en hierin de beste oplossing biedt voor situaties zoals Nul-op-de-meter-woningen en all electricwijken en -gebouwen. Dat vraagt om systemen in woningen en gebouwen die slim communiceren met elkaar. Klanten van de installateur gaan dus steeds meer voor elektrisch. Met honderd procent elektrisch heeft Rexel een aanbod dat past bij de veranderende markt en rol van de installateur. Wij leveren niet alleen alle duurzame elektrotechnische materialen, maar ondersteunen de installateur in deze groeiende vraag naar elektrificatie ook door samen naar de beste oplossing te zoeken voor elke situatie.’
‘Marktcultuur moet veranderen’
Behalve via oplossingen voor het opwekken en opslaan van energie via Indutecc, levert Schuurman Groep onder de naam Elektrokern Solutions producten voor het benutten van windenergie, zonne-energie en slimme installaties. Daarbij staat een team van engineers en programmeurs klaar om met Power Quality-scans en trainingen te ondersteunen bij een energieneutrale bedrijfsvoering. Ook zelf liet het bedrijf zich van zijn groenste kant zien bij de bouw van het nieuwe hoofdkantoor. Schuurman: ‘In HVAC en verlichting is veel winst te halen via duurzaam energiemanagement. Daarom kozen we voor een geothermisch systeem met betonkernactivering, in combinatie met warmte-koudeopslag. Wij hebben bovendien sinds 2008 geen gasaansluiting meer. Voor de verlichting zijn energiezuinige lampen toegepast met bewegingsmelders en daglichtschakeling. Inclusief alle andere elementen in het verlichtingsplan levert dit een jaarlijkse besparing op van vijftig tot zeventig procent.’ Schuurman ziet anderzijds de bouwkolom als geheel achterblijven: ‘Installaties worden steeds intelligenter, maar de focus ligt alleen maar op het afknijpen van budgetten. Die marktcultuur moet echt veranderen.’
‘Ketel nog vaak beste oplossing’
De Stroomversnelling is een van de initiatieven waarin Rensa heeft meegedraaid om voor haar klanten een up-to-date adviseur te kunnen zijn in de energietransitie. Daarom ook omvat het leveringsprogramma een groot aantal gerenommeerde merken warmtepompen en lagetemperatuursystemen, en via het zusterbedrijf Libra Energy zonnepanelen en andere duurzame oplossingen. Toch heeft Rensa de cv-ketel zeker niet afgeschreven. Rick Hammink: ‘Het lijkt nu wel of je geen nieuwe ketel meer mág plaatsen; dan ben je toch wel heel ouderwets of milieuonvriendelijk. Je móet eigenlijk wel een warmtepomp plaatsen, hoewel een ketel in heel veel gevallen nog steeds de beste oplossing is. Het is een technologisch fantastisch product, met de beste verhouding tussen kosten en rendement. Voor de zeven miljoen bestaande woningen kost de transitie gemiddeld € 60.000 per tussenwoning. Landen om ons heen staan met grote ogen te kijken hoe wij alles op alles zetten naar gasloos, terwijl zij net de omslag maken van kolen naar gas. Daarom blijft Rensa ook nog heel lang een compleet assortiment cv-ketels voeren. Dat we naar een andere manier van energieopwekking en distributie moeten, is wel duidelijk, maar niemand weet waar het uiteindelijk naartoe gaat. Wij volgen alle spannende initiatieven op de voet.’
Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Industrie