Februari 2010

Hybride systemen en grote warmtebuffers zijn de VSK 2010 trend

Zoals te verwachten was, stond de vakbeurs VSK dit jaar grotendeels in het teken van duurzame energiesystemen en -concepten. Hoewel de ketelfabrikanten benadrukken dat de hr-ketels nog altijd voor de inkomsten zorgen, is iedereen hard bezig zich een goede positie te verwerven in de markt voor duurzame systemen. Blijkbaar is dit nodig, want het aantal gespecialiseerde aanbieders die uitsluitend op duurzame concepten focussen, neemt snel toe.

Doordat de EPC nog altijd op 0,8 staat en omdat de renovatiecampagne Meer Met Minder nog niet de omvang heeft die in het vooruitzicht werd gesteld, valt de vraag naar duurzame energiesystemen niet mee. Maar de hoop is dat het in 2011, als ook de crisis grotendeels voorbij is, allemaal goed komt. Op 1 januari 2011 scherpt de overheid naar verwachting de EPC aan tot 0,6. Ook de renovatieprojecten, onder druk van de EPA, moeten dan goed op stoom komen. Dus dan wordt de vraag actueel welk energieconcept de installateur zijn klanten moet aanbieden. Het antwoord op die vraag is echter lastig, zo maakte de VSK nog maar eens duidelijk. Praktisch elke stand in hal 1, de verzamelplaats voor aanbieders van energietoestellen, bevatte duurzame energiesystemen.

Een belangrijke trend is die van de hybride warmtepompsystemen. Wat ze in de automobielindustrie kunnen, kunnen wij ook, zo moeten de ketelfabrikanten hebben gedacht. Dus is er al een handvol aanbieders van hybride systemen, en daar zal het ongetwijfeld niet bij blijven. Een hybride systeem bestaat meestal uit een buitenunit (de warmtepomp) die warmte (en in de zomer koude) uit de buitenlucht haalt. Deze energie wordt naar een binnenunit getransporteerd die het cv-water en in veel gevallen ook tapwater opwarmt. Omdat de capaciteit van deze lucht-waterwarmtepompen niet het hele jaar door toereikend is, wordt er een conventionele hr-ketel naast gehangen die op koude dagen het piekvermogen levert en voor warm tapwater zorgt.

Verwarmen en koelen

Daalderop won in 2006 al een VSK Award, toen dit bedrijf als eerste het idee van het hybride warmtepompsysteem lanceerde en Techneco uit Delft oogstte twee jaar geleden tijdens de VSK veel lof met een eveneens hybride systeem. Tijdens deze editie toonden zowel Daalderop als Techneco, dat zij nog altijd doorontwikkelen op deze technologie. Daalderop heeft naast de Combin-Air, zoals zijn oorspronkelijke hybride warmtepomp heet, ook de CombinAirCool op de markt gebracht. Met dit toestel is het ook mogelijk de woning te koelen.

Met de Elga van Techneco kon de gebruiker van het begin af aan al koelen. Het is overigens wel een vorm van topkoeling, omdat het koelen van de ruimte – en dat geldt voor praktisch alle hybride warmtepompsystemen – gebeurt via het afgiftesysteem dat ook voor verwarming wordt gebruikt. Het ideaalste is daarom een combinatie met vloerverwarming, maar ook met conrectoren, waaronder bijvoorbeeld kleine ventilatoren zijn gemonteerd, is koeling mogelijk. Zowel Daalderop als Techneco geven aan dat de besparing op energiekosten bij een gunstige configuratie op zo’n 350 euro per jaar ligt. De reductie in CO₂-uitstoot van dergelijke systemen ligt, afhankelijk van de situatie, rond de twintig procent.

Met systeemgarantie

Ook bij Inventum en AWB waren hybride warmtepompsystemen te zien. De Ecolution van Inventum haalt zijn energie uit de afgezogen ventilatielucht in de woning. Naast de Ecolution hangt dan weer een hr-ketel om voor tapwater en verwarmingspieken te zorgen. In principe kan dit elke hr-ketel zijn. Maar om een afgetimmerde systeemgarantie te kunnen geven, hebben Nefit en Bosch een overeenkomst met Inventum gesloten. Hierdoor kunnen opdrachtgevers die voor een combinatie van de Ecolution met een van de hr-ketels van de genoemde ketelfabrikanten kiezen, rekenen op een gegarandeerde werking van het systeem en ook op service, mochten er storingen optreden.

AWB presenteerde zijn nieuwe hybride systeem GeniaHybrid. Naast de buitenunit en een binnenunit bestaat het systeem ook uit een AWB hr-ketel en een speciaal ontwikkelde besturing, de Dynamische SysteemIntelligentie. Volgens Ger Helmes, productmanager bij AWB, vormt dit het grote verschil met bijvoorbeeld de Elga of de Ecolution. ‘Ons systeem is, omdat het allemaal eigen producten zijn, volledig op elkaar afgestemd. De regeling is uitsluitend voor dit systeem ontwikkeld. Naar onze mening kunnen we hierdoor een nog beter systeemrendement bereiken.’

Bij de systemen van AWB, maar ook bij de meeste andere hybride systemen, hoeft de installateur niet over een Stek-erkenning te beschikken, wanneer hij de buitenunit (toch een aircosysteem) aan de binnenunit wil koppelen. De overdracht van energie heeft namelijk al plaats in een aparte warmtewisselaar in de buitenunit zelf, waarna de warmte via een leiding met een water- glycolmengsel naar de binnenunit wordt getransporteerd. In die binnenunit wordt de energie via een andere warmtewisselaar aan het cv-systeem afgegeven.

W-INSTALLATEURS AAN DE PV-PANELEN
Nefit en Bosch zijn ervan overtuigd dat zij de werktuigbouwkundige installateur met de juiste begeleiding ook ‘aan de pv-panelen’ kunnen krijgen. Vandaar dat Aaldrik Drenth, commercieel directeur van Nefit op de VSK een overeenkomst tekende met de Duitse pv-fabrikant CentroSolar. Bosch en Nefit gaan beide complete pv-pakketten verkopen waarin naast de panelen ook alle bevestigingsmaterialen en de inverter zitten. Het wordt een plug&play-pakket. Daarnaast zullen de fabrikanten de installateur en zijn klanten ook helpen bij het hele subsidieverhaal. De pakketten zijn modulair opgebouwd en geschikt voor schuine en platte daken. ’

Nieuwe concepten

Naast de ketel- en warmtepompfabrikanten staan ook al enige tijd de ‘airco-jongens’ op de deur timmeren. De aanwezigheid van leveranciers als General en Mitsubishi in de‘Ketelhal’ is dan ook veelzeggend. Mitsubishi richtte zelfs de nieuwe divisie Electric Durable Energy op en presenteerde op de VSK een nieuwe combiwarmtepomp, de zogenoemde hydromodule. Deze integrale module bevat alle techniek om de warmtepomp (de buitenunit) in één keer op het afgiftesysteem in de woning aan te sluiten. Bovendien is de hydromodule met de regeltechniek van Honeywell uitgerust, zodat de consument de vaak voor hem al bekende kamerthermostaten van deze toonaangevende leverancier kan gebruiken. Ook General ontwikkelde een fraaie wandunit die, volgens de fabrikant, in combinatie met de buiten-unit tot -20 0C nog met een COP4 kan blijven werken. Een nieuw en bijzonder warmtepompconcept stond in de stand bij Vaillant. Dit bedrijf begint dit jaar veldtesten in Nederland met de ZeoTherm. Het gaat hier om een gasgestookte warmtepomp, waarin een gasketel aan een voorraadvat met zeolietbolletjes wordt gekoppeld. Deze bolletjes kunnen warmte opslaan (en later weer afgeven) die via drie zonnecollectoren wordt aangevoerd. Door de winning van energie uit de zon en de opslag in zeolietbolletjes kan het systeem jaarlijks 25 procent energie besparen. In Duitsland is het systeem al leverbaar. Veldtesten moeten aantonen of de toepassing ook in Nederland mogelijk is. Bewoners hebben wel ruimte nodig om deze staande gaswarmtepomp – liefst ook een boilervat – en drie collectoren op het dak te plaatsen.

Warmteopslagsystemen

Naast de duurzame opwekking van energie wordt ook de opslag van warmte steeds belangrijker. In Nederlandse woningen is het meestal woekeren met de ruimte; toch zullen we vaker een plekje moeten vinden om duurzame warmte op te slaan. De leveranciers spelen daarop in met nieuwe boilerconcepten, vaak gecombineerd met zonnecollectoren.

Bosch lanceerde de Condens 6000W 30 HRC, een combinatie van een speciale hr-ketel gekoppeld aan een groot boilervat en drie, vier of vijf zonnecollectoren. Het standaardvat is 400 liter groot, maar het concept is ook, als de ruimte geen groot vat toelaat, uit te rusten met een vat van 200 of 300 liter. Het bijzondere aan de combinatie is dat de regeling van de ketel, die tot 30 kW moduleert, het afgiftesysteem en het zonne-energiesysteem optimaal op elkaar zijn afgesteld.

Leverancier Nathan mikt met zijn duurzame energiesystemen van Alpha-Innotec volledig op energiezuinige nieuwbouw. Binnen die concepten, waarmee bijvoorbeeld passiefhuizen worden uitgerust, is een boilervat onmisbaar. Het opwekvermogen bij deze systemen is nog maar 4 – 2 kW. Ook al zijn de warmteverliezen marginaal, voor de tapwaterbehoefte is de aanwezigheid van een ruim boilervat essentieel om op zuinige wijze in de warmtebehoefte te voorzien.

Esthetische oplossingen

Daalderop ontkracht het idee dat installaties met voorraadvaten vaak grote obstakels moeten zijn. Met de introductie van het nieuwe concept Cubes toont het bedrijf dat de basisunit – een hr-ketel die tot Basic Cube is gebombardeerd – op fraaie wijze kan worden gekoppeld aan een laadboiler, de Load Cube. Deze boi- ler kan bijvoorbeeld door een zonneboiler worden gevoed. Het zijn dan wel geen honderden liters die in deze wandhangende boiler zijn op te slaan, het is wel een aanzet tot een fraaie manier van warmteopslag. Met de allStor MSS (modular Sytem storage) introduceert Vaillant in april een warmteopslagsysteem dat bestaat uit buffervaten variërend van 300 – 2.000 liter. De vaten kunnen op alle mogelijke warmtebronnen worden aangesloten, zoals hr-ketels, warmtepompen, pelletketels en zonnecollectoren. Ook deze serie speelt nadrukkelijk in op de groeiende wens duurzame warmte lang genoeg te kunnen opslaan.

ATAG IN WARMTEPOMPTECHNOLOGIE
Atag maakte op de VSK bekend dat hij investeert in warmtepomptechnologie door per 1 maart aanstaande de Energion Warmtepomp van Inventum over te nemen. Atag, dat met uitzondering van zonne-energie, nog niet met duurzame energie bezig was, wil met deze warmtepomp ook in dit marktsegment gaan groeien. Het bedrijf neemt de ontwikkeling, productie, verkoop en service van de Energion over. Inventum verkoopt deze technologie, omdat hij zich wil focussen op niet grondgebonden duurzame energiesystemen, zoals lucht-waterwarmtepompen. ’