Januari 2010

In dak geïntegreerde zonnecollector neemt gedoe voor installateur weg

De animo gebruik te maken van zonnewarmte wordt steeds groter, maar veel installateurs blijken nog op te zien tegen montage van de systemen. Het nieuwe dakelement dat Unidek samen met Nefit ontwikkelde, neemt die drempel grotendeels weg, menen de fabrikanten. De dakplaat als drager van duurzame energie.

Unidek, fabrikant van sandwichpanelen, ontwikkelde samen met Nefit een dakelement met geïntegreerde zonnecollector. De verwachtingen van dit zogeheten Unidek SolarTherm-element zijn hoog. Omdat met de toepassing van het element lastige montage op de bouw wordt voorkomen, zou het element voor de werkelijke doorbraak van het gebruik van zonnecollectoren kunnen leiden.

Toen Aaldrik Drenth, commercieel directeur van Nefit, en Ben Claaszen, managing director van Unidek, afgelopen zomer het besluit bekrachtigden samen een duurzaam sandwichdakelement met zonnecollector te ontwikkelen, verzuchtten beiden: waarom komen we daar nu pas mee?. ‘Een deel van de verklaring ligt in het feit dat in de huidige bouwpraktijk isolatietechniek en installatietechniek nogal eens tegenover elkaar staan’, aldus Claaszen. ‘Weliswaar zijn ontwerpers en bouwers allemaal gefocust op optimale isolatie van de gebouwschil, maar tegelijkertijd probeert de installatiebranche juist de EPC-punten te benadrukken die met duurzame systemen zijn te scoren. Wat ligt er nu meer voor de hand dat de twee branches de handen ineen slaan? We hangen immers allemaal de uitgangspunten van Trias Energetica aan.’

Plug&play

Het door beide fabrikanten ontwikkelde systeem valt beslist in de categorie plug&play. Alle doorvoerleidingen en aansluitingen van de warmwatervoorziening zitten er al in. Deze hoeven aan de binnenkant alleen nog maar op eenvoudige wijze te worden gekoppeld aan de rest van het Nefit SolarLine-zonneboilersysteem. Ook de dakdekker heeft geen enkel probleem, want de collector ligt keurig in het dakvlak. Het geheel is daardoor optimaal voorbereid op een normale afwerking.

Dat het betrekkelijk lang heeft geduurd voordat een panelenfabrikant met een geïntegreerd systeem op de markt komt, heeft ook nog een praktische reden. De recente introductie bij Unidek van het Aero-paneel heeft de SolarTherm mogelijk gemaakt. Traditioneel zijn alle panelen in Nederland een meter breed, collectoren zijn echter 15 cm breder. Daardoor was het alleen maar mogelijk collectoren ‘opdak’ te monteren. Er moest eerst een constructie worden gemaakt die op de dakelementen kwam te liggen waarop vervolgens de zonnecollector werd geplaatst.

Het Aero-element heeft echter een breedte van 1,2 m. Binnenin het sandwichelement zitten vier verstijvers (houten regels). Het randhout dat de traditionele dakelementen kenmerkt, ontbreekt op het Aero-element. Hiermee is het niet alleen mogelijk luchtdicht en zonder koudebruggen te detailleren, maar wordt het meteen ook een stuk eenvoudiger iets op het element te monteren.

Eén of twee collectoren

De basis van SolarTherm is dus het gepatenteerde Aero-paneel van Unidek dat is voorzien van Komo Keur en het Keurhoutlabel. Op het stijve dakelement zijn naar wens een of twee SolarLine-zonnecollectoren van Nefit gemonteerd. Deze zijn onder meer voorzien van UV- en weerbestendig fiberglas, drukbestendig solar-veiligheidsglas en een aluminium-zink gecoate stalen achterplaat. Het frame is versterkt met glasvezels. De collectoren hebben drie keurmerken: CE, het Europese kwaliteitskeurmerk Solar Keymark en Zonnekeur, het kwaliteitskeurmerk van de Stichting Energie Prestatie Keur. Het geheel heeft een voor de installatie makkelijk te hanteren gewicht, hoewel dat voordeel betrekkelijk is omdat de panelen vrijwel altijd met behulp van een kraan worden geplaatst.

De verwachtingen over de kansen van het Unidek SolarTherm zijn hooggespannen. ‘We hebben weliswaar geen marktonderzoek verricht, maar we weten waar de installatiebranche tegenaan hikt’, zegt Drenth. ‘De markt is enorm groot, maar de invulling is beperkt omdat veel installateurs de plaatsing van een zonnecollector allemaal nog een hoop gedoe vinden. Ze vinden het ook veel werk de consument door het subsidietraject heen te trekken. Daarnaast zitten installateurs er evenmin op te wachten – als het dak al lang dicht is – zo’n collector het dak op te brengen.’ Volgens Drenth vinden ook de opdrachtgevers het maar een gedoe. ‘Eerst maken ze met een partij de afspraak het dak dicht te leggen en vervolgens moeten ze aan een andere partij weer vragen de dakpannen te verwijderen, zodat de collector kan worden geplaatst. ‘Gedoe’ is het sleutelwoord. De kracht van dit concept is dat we het gedoe wegnemen en daarmee ook de eventuele extra kosten.’

Afgelopen jaar trainde Nefit circa zeshonderd bedrijven in het installeren van de SolarLine-zonneboilersystemen. Negentig procent van de installateurs geeft volgens Drenth ongevraagd te kennen dat zij er moeite mee hebben het dak op te gaan.‘Ik kan me niet voorstellen dat de ondernemers uit deze groep enthousiast adviseren over de installatie van zonnecollectoren. Op de komende VSK zullen we dit systeem voor het eerst aan de branche tonen. Reken maar dat installateurs hier oren naar zullen hebben. Want dit product rekent precies af met die moeilijkheden die installateurs voortdurend op hun weg vinden.’

Veiliger en goedkoper

Toepassing van het Unidek SolarTherm-element maakt de installatie van een zonnecollector per definitie veiliger, omdat er minder op hoogte hoeft te worden gewerkt. Bovendien, zo benadrukken zowel Uni-dek als Nefit, levert het systeem een wezenlijke besparing op van bouw- en investeringskosten en wordt daarmee de terugverdientijd verkort. In gangbare situaties is een installatiebedrijf met twee man gemiddeld vier uur bezig de collector op het dak aan te brengen. In de fabriek van Unidek wordt op basis van bouwtekeningen de exacte plaats bepaald waar de collector moet komen.

Voor de installateur betekent toepassing van het systeem in elk geval veel gemak. Buiten heeft hij nu niets meer te zoeken, onder het dak komen een paar pijpen binnen die enkel hoeven te worden aangesloten op de installatie. Daarmee, zo verwacht Nefit, zal ook veel koudwatervrees bij de installateur worden weggenomen. De installateur hoeft ook niet meer bang te zijn dat hij door de aannemer of particulier nog eens wordt teruggeroepen wegens ongewilde lekkage. Bij de doorvoeringen wordt in de fabriek een opschuimend materiaal aangebracht waarmee de leidingdoorvoeren gegarandeerd waterdicht zijn.

Zichtbaar comfort

Claaszen: ‘Ik heb het altijd jammer gevonden dat wij niet in staat zijn goed gedetailleerde daken in Nederland weg te leggen. Unidek levert dakelementen van een bepaalde isolatiewaarde, daar wordt vervolgens een gat in gezaagd voor een dakraam of een doorvoering. Daarna wordt dat gedicht met purschuim. Maar omdat we willen dat het er netjes uitziet, snijden we het overtollige schuim vervolgens weer weg. Daarmee wordt echter ook de huid die het geheel waterdicht maakt verwijderd. Het gevolg is dat we niet de kwaliteit bereiken die we voor ogen hebben. Met het SolarTherm-systeem kunnen we comfort zichtbaar maken. We hebben mooie isolatiepanelen, maar ze verdwijnen onder dakpannen. Met het SolarTherm-systeem kunnen we ons profileren als leveranciers van comfort. Uiteraard willen wij als commerciële organisatie verkopen. Maar tegelijkertijd zijn we ons bewust van onze verantwoordelijkheid een bijdrage te leveren aan de terugdringing van de CO₂-emissie. En dat kunnen we nu realiseren in combinatie met verhoging van het comfort.’

Renovatiemarkt

Met de introductie van het SolarTherm-systeem kijken Unidek en Nefit heel nadrukkelijk naar de renovatiemarkt. Drenth: ‘Plaatsing van een hr-ketel is intussen wel het minste wat corporaties bij grootschalige renovatieprojecten doen. Steeds vaker komt solartechnologie, in combinatie met een andere duurzame technologie, in beeld. Met dit element maken we het de op- drachtgevers bij renovatie eenvoudiger. De stap wordt nu een stuk kleiner.’

De stap van een dakelement met een geïntegreerde zonnecollector naar een element met een geïntegreerd pv-paneel is maar klein. Het blijkt dat zowel Unidek als Nefit werken aan de ontwikkeling van een dergelijk element. Drenth: ‘Wij zien in de introductie een oplossing voor de technologie die een logisch vervolg is op het hr-keteltijdperk. Wat verder in de toekomst kun je denken aan de hre-ketel of zelfs brandstofcellen. Het zijn allemaal ontwikkelingen die het Bosch-concern, en Nefit als onderdeel daarvan, over de volle breedte onderzoekt. Maar voor die tussenliggende periode wil Nefit systeemoplossingen bieden waarmee de markt nu al direct uit de voeten kan. De hr-ketel is zo ver geperfectioneerd dat het heel moeilijk is die te overtreffen met een nieuwe technologie. Daarbij moet ook de gunstige prijs van de hr-ketel worden betrokken. De terugverdientijd van een hre-ketel of een warmtepomp is zoveel langer, dat de stap om in dat soort systemen te investeren heel groot is. Als we kijken naar de markt bij corporaties en vastgoedontwikkelaars, waar de prijs nog steeds het zwaarst weegt, dan komen we tot conclusie dat de hr-ketel de komende acht tot tien jaar de backbone van onze energievoorziening blijft. Dat toestel is perfect, maar we kunnen de waarde nog opvoeren door er zonne-energie aan toe te voegen.’