Januari 2021
Slimme glazen gevel stuurt het binnenklimaat aan
Opvallend werk
Alleen wie scherp observeert zal in de ramen van de gevel een verschilletje opmerken met -gangbaar -isolatieglas. De afstandhouders tussen de glasplaten hebben namelijk nog een andere functie. Het zijn -namelijk ook sensoren met geïntegreerde pv-cellen, die data registreren over lichtintensiteit en relatieve vochtigheid. -De sensoren kunnen vervolgens de zonwering en het ventilatiesysteem aansturen.
Traditioneel biedt een gevel beschutting. Zou het niet fantastisch zijn als die gevel ook kan communiceren met het klimaat binnen én de gebruikers van stroom voorziet? Het Delftse bedrijf Physee kreeg dat voor elkaar. Via hun slimme gevel komen stroom en data binnen die worden gekoppeld aan een platform voor toepassingen, zoals automatische bediening van zonneschermen, ventilatieroosters of het opladen van telefoons. Momenteel wordt de Smartskin-gevel toegepast op de Amsterdamse woontoren Bold, een van de eerste projecten waar ontwikkelaar, glasproducent, gevelbouwer en E-installateur dit samen realiseren. De innovatieve gevel is een wereldwijde primeur, vanwege de schaal waarop deze wordt toegepast. Het pand wordt voorzien van 1.800 vierkante meter Power Windows, gepatenteerde en transparante ramen die licht omzetten in elektriciteit. Physee is behalve bij de Bold woontoren nog betrokken bij woningbouwprojecten in Diemen en Den Haag. In Den Haag betreft het woningbouw aan de Binck Kade. De bewoners kunnen straks met de energie die wordt opgewekt door de zonnecellen in de ramen, bijvoorbeeld hun tablets, smartphones en laptops opladen.
Zonwering
Een bijzondere toepassing in Den Haag is de koppeling aan de zonwering. De sensoren vangen de veranderingen in buitentemperatuur en het buitenlicht op en regelen op basis daarvan de binnentemperatuur van de woning. Staat er in de zomer te veel zon op de woning, dan gaat de zonwering vanzelf naar beneden. Tevens wordt bij stijgende temperaturen het ventilatiesysteem automatisch aangezet. 'We gaan met onze Smartskin in eerste instantie voor energiebesparing,' benadrukt Maarten Ingen Housz, SmartSkin Integrator bij Physee, die claimt dat de intelligente ramen zo'n vijftien procent energiebesparing opleveren. ‘Physee maakt de gevel dynamisch en zorgt voor een optimaal gebruik van daglicht. Dat alleen al brengt de koel- en warmtelasten naar beneden en levert een substantiële energiebesparing op.’ 'In ons huidige product zitten wel pv-cellen’, vervolgt Ingen Housz, ‘maar die zijn vooralsnog vooral bedoeld om de sensoren van de benodigde voeding te voorzien en additionele toepassingen, zoals bescheiden energielevering aan bijvoorbeeld smartphones. Onze R&D-afdeling kijkt binnen een onderzoeksproject overigens wel naar toepassing van pv die in ramen is geïntegreerd, om een wezenlijke bijdrage aan energieopwekking te realiseren. Dat zou kunnen in combinatie met een dunne film-technologie.'
Afstandhouder
Om de energiebesparing van de dynamische gevel te bereiken is één klein onderdeeltje in de ramen van wezenlijk belang: de afstandhouders van Physee. Daarin is sensortechnologie geïntegreerd die het mogelijk maakt informatie te verzamelen over de buitencondities. De sensoren meten de lichtintensiteit en relatieve luchtvochtigheid. Het systeem voor de regeling van het binnenklimaat neemt op basis daarvan maatregelen over bediening van zonwering of de thermostaat. Physee heeft de productie van deze afstandhouders zelf ter hand genomen. Ingen Housz: 'Samen met Dura Vermeer hebben we momenteel een project in uitvoering om op deze wijze ook de binnenzonwering optimaal te reguleren. We doen dit bij de nieuwbouw van hun kantoor in Utrecht. We willen daar bij elk raam afzonderlijk gaan meten. Door de zoninstraling per raam te meten en daarop de zonwering aan te sturen, kan het binnenklimaat zeer nauwkeurig per vertrek worden aangestuurd. De zonwering moet tevens traploos worden, waarmee we dus niet hoeven te kiezen voor helemaal dicht of helemaal open.' Physee is inmiddels de start-up fase voorbij. 'We zien onszelf als een scale-up bedrijf met een flinke groeipotentie nu onze producten bij een aantal ontwikkelaars goed zijn gevallen en ze ook al met succes worden toegepast. Daarbij opereren we in een breed veld van allerlei disciplines, zoals gevelbouwers, E-installateurs, en W-installateurs, maar ook bedrijven die diensten aan huurders aanbieden, omdat we een zonwering toevoegen. Dat komt in onze gevel allemaal bij elkaar.'
Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Physee