Als het om verlichting gaat zijn er twee belangrijke maatregelen die een bijdrage leveren aan het verlagen van het energiegebruik: ledverlichting en het dynamisch regelen hiervan. RPC Bebo koos voor een combinatie en stuurt alle armaturen nu allemaal afzonderlijk aan via het Nedap-lichtmanagementsysteem.
RPC Bebo is een fabrikant van kunst- stof (polypropyleen) verpakkingen voor de voedingsmiddelenindustrie. De benodigde machines staan opgesteld in twee hallen die voorheen werden verlicht door conventionele, metaalhalogenide hogedruklampen. Deze konden uitsluitend worden aan- en uitgeschakeld. Omdat de verlichting al ruim dertien jaar oud was en het bedrijf graag het energiegebruik wilde verminderen, werd besloten tot de aanschaf van nieuwe verlichting.
Installatieverantwoordelijke Edward Rondhuis: 'In overleg met onze installateur Hollander Techniek hebben we eerst een proef met ledverlichting gedaan, maar naar ons idee bereikten we hiermee in de grote productiehal niet het gewenste lichtniveau. Hierop hebben we gezamenlijk contact opgenomen met Nedap. Dit bedrijf heeft geholpen een passende verlichtingsoplossing te vinden voor beide hallen. In de grote hal zijn elektronische, dimbare HID-armaturen geinstalleerd, in de kleine hal ledverlichting. Het vervangen van de oude armaturen met conventionele ballasten door nieuwe armaturen met elektronische voorschakelapparatuur leverde meteen al een besparing op van 130 W per armatuur.' Harry Diks, senior projectleider elektrotechniek bij Hollander Techniek vult aan: 'Daarbij kwam het goed uit dat we als installateur al langer bezig zijn met het thema duurzaamheid en op zoek waren naar een bijpassend systeem waarmee we deze visie konden uitdragen. Dat hebben we uiteindelijk gevonden in het lichtmanagementsysteem Luxon Live van Nedap.'
Lichtmanagement
Het dynamische lichtmanagementsysteem van Nedap werkt op basis van activatoren die op elke aan te sturen lamp worden geplaatst, gekoppeld via de 1 – 10 V analoge ingang. Dit is mogelijk bij zowel nieuwe als bestaande lampen. Deze activatoren communiceren draadloos met een webbased controller die is voorzien van geïntegreerde lichtmanagementsoftware en een TCP/IP-interface. Met deze combinatie zijn alle lampen naar wens individueel of in groepen aan en uit te schakelen én te dimmen.
Stefan Bernards, werkzaam bij Nedap: 'Wanneer je het over energiebesparing hebt en het gaat om verlichting, is de keuze voor ledverlichting vaak een eerstestap die tot 50 procent energie kan besparen. Veel bedrijven vergeten echter dat het slim aansturen van deze lampen, bijvoorbeeld door te dimmen waar dit mogelijk is, nogmaals een grote energiebesparing kan opleveren. Bij RPC Bebo wordt zowel de conventionele als de ledverlichting dynamisch geregeld, waarmee het mogelijk is lampen te dimmen op plaatsen waar dit niet leidt tot comfortverlies of een reductie van de veiligheid.'
In de praktijk betekent dit dat de lampen direct boven een werkplek feller branden dan de lampen die delen van de hal verlichten waar feitelijk geen mensen productief zijn. Daarnaast maakt het bedrijf gebruik van de mogelijkheid om de verlichting dynamisch te regelen op basis van het daglichtniveau dat met sensoren wordt gemeten. Wanneer de zon fel schijnt kunnen de lampen direct aan de raamkant worden teruggedimd of helemaal worden uitgeschakeld. Op een grijze dag geven ze automatisch meer licht tot het gewenste lichtniveau is bereikt.
|
Uitgelicht
Een lichtmanagementsysteem:
• stuurt binnen- en buitenverlichting
individueel aan op basis van
handmatige instellingen, daglichtniveau of aanwezigheidsdetectie;
• verzamelt data die inzicht geven in het energiegebruik dat direct samenhangt met verlichting;
• levert een bijdrage aan het efficiënt uitvoeren van lichtonderhoud;
• ondersteunt bedrijven in het streven naar duurzaamheid;
• voorziet medewerkers of bewoners van het gewenste lichtniveau op een specifieke locatie;
• biedt installateurs mogelijkheden zich te onderscheiden door bijvoorbeeld proactief onderhoudsadviezen aan te bieden;
• bevordert het werkcomfort en de veiligheid door het juiste lichtniveau te handhaven; is naar wenst te integreren in bestaande gebouwbeheersystemen (bijvoorbeeld Bacnet en KNX).
Beperkingen
Een lichtmanagementsysteem:
• is géén consumentenproduct;
• is vooral geschikt voor systemen
vanaf vijftig lichtpunten;
• is niet geschikt voor straatverlichting.
|
Bediening
Het instellen van de individuele armaturen gebeurt via de bijbehorende webbased software. Deze herkent automatisch alle armaturen die zijn voorzien van een activator en brengt deze in beeld op een 'plattegrond'. Hierop zijn in één oogopslag alle armaturen te zien inclusief de status (aan, uit, dimniveau) en mogelijke storingen.
Via de eenvoudige, intuïtieve bediening zijn niet alleen de begininstellingen te maken, maar tevens eenvoudig wijzigingen door te voeren. Bijvoorbeeld wanneer de layout van het machinepark verandert, de werkzaamheden en het bijbehorende lichtniveau wijzigen, individuele medewerkers behoefte hebben aan meer of minder licht enzovoort.
Het systeem biedt ook verschillende mogelijkheden voor lichtonderhoud. Zo verzamelt en bewaart de software uiteenlopende data van armaturen, zoals het aantal bedrijfsuren en temperatuur. Dit maakt gepland onderhoud mogelijk waarbij de lampen tijdig, maar niet te vroeg worden vervangen. Bovendien worden storingen direct gemeld en zijn hiermee snel en efficiënt op te volgen. Installateurs hebben hiermee de mogelijkheid een dienst aan te bieden waarin ze – op basis van alle gegevens – het systeem gedurende de gehele levensduur in optimale staat kunnen houden.
De kentallen bieden tot slot de mogelijk- heid het energiegebruik te monitoren en eventueel te vergelijken met de oude situatie waarin geen lichtmanagementsysteem werd toegepast.
Tekst: ing. M. de Wit-Blok
Fotografie: Industrie