Juni 2017

Zonthermie vecht zich terug uit achterhoede

'Fabrikanten duurzame technologie moeten elkaar aanvullen'

In vergelijking met zonnepanelen blijft de vraag naar zonthermische systemen behoorlijk achter. Bij zonne-energie lijkt de aandacht vooral uit te gaan naar zonnestroom. Illustratief in dit verband was de afwezigheid van veel aanbieders van zonthermische systemen op Solar Solutions. Wel prominent aanwezig was HR Solar. De fabrikant komt binnenkort met een collector die dezelfde maat en dikte heeft als een pv-paneel. 'Door de componenten op elkaar aan te passen komt de combinatie pv en zonthermie nu ook in beeld bij corporaties en vastgoedontwikkelaars.'

Solar Solutions is de grootste beurs op het gebied van zonne-energie in de Benelux. Opvallend tijdens het evenement in maart in Vijfhuizen was de afwezigheid van aanbieders van zonthermische systemen. Op de beursvloer wel thuisbatterijen, omvormers, montagesystemen, monitoringsystemen en uiteraard pv-panelen, maar slechts een enkele aanbieder van zonneboilers gaf acte de présence. Hoe valt dat te verklaren?
'Het is waar, we hebben ons veel te weinig laten zien; dat moet echt beter’, zegt Robbert van Diemen, commercieel manager van HR Solar en bestuurslid bij brancheorganisatie Holland Solar. 'Maar het is niet alleen een kwestie van goede marketing. We willen hier niet over blijven huilebalken, maar onze industrie is door de subsidiesystematiek op achterstand gezet. Het heeft onze sector uitgehold. De subsidiepot voor pv-systemen was veel groter dan die voor zonthermische systemen.'

Niet mokken

Van Diemen wijst er in dit verband op dat de prijs voor de installatie van pv en zonthermie op basis van kWh systeem-output per jaar ongeveer gelijk is. Het verschil zit in het bedrag dat de consument onderaan de streep moet neertellen en de besparing.
'Dan zijn de verschillen ineens heel groot. We hebben als zonneboilerfabrikanten namelijk niet het voordeel van het salderen. Je zou kunnen zeggen dat we het voorraadvat als korte termijnaccu nog eens extra moeten verkopen. De saldering is heel bepalend gebleken voor de investeringsbereidheid. En dan kunnen eigenaren van pv-systemen ook nog eens een keer de btw-terugvorderen. Als je alle subsidiemaatregelen, de saldering en de btw-aftrek buiten beschouwing laat, dan is zonthermie gewoon interessanter. Zeker ook als je meeneemt dat elektriciteit veel zwaarder wordt belast dan gas. Zonthermie wordt alleen maar nog interessanter als de gasprijs verder gaat stijgen. Met die situatie hebben we te dealen, maar dat rechtvaardigt niet dat we gaan zitten mokken. Het is wel een reden waarom partijen afhaakten en het nu lijkt alsof zonne-energie alleen over pv gaat.'

ISDE-subsidie

De aanbieders van zonthermie moeten hoe dan ook de hand in eigen boezem steken, vindt Van Diemen. Als bestuurder bij brancheorganisatie Holland Solar vindt hij dat zij de systemen veel beter onder de aandacht moeten brengen. 'Met de verhoging van de ISDE-subsidie is het voor hen geen beter moment dan nu om nog eens hard op de trommel te slaan.'
Een stap die we op korte termijn als branche hebben gemaakt is het opzetten van de duurzame warmteportal www.duurzamewarmte.nl, dat moet fungeren als brug tussen consument, fabrikant en installateur.

Eigen kracht

Overigens is Van Diemen niet per se voorstander van subsidie. 'De subsidies hebben ervoor gezorgd dat er een grote omslag in het denken over duurzame energie is ontstaan. En dat was goed. Op enig moment moet de markt er klaar voor zijn om op eigen kracht verder te gaan. Maar als er dan toch subsidie beschikbaar is, dan wel op basis van gelijke monniken, gelijke kappen. De aanvragen voor warmtepompen, biomassa pv of zonthermie moeten op gelijke voet worden beoordeeld en behandeld.' Mede dankzij de samenwerking in de brancheorganisatie Holland Solar is er op dit vlak een stap in de goede richting gezet.

HR Solar zoekt tegenwoordig nadrukkelijker de samenwerking met de pv-industrie op. De collector met dezelfde omtrek als pv-panelen die HR Solar enkele jaren geleden al introduceerde is daar een voorbeeld van. Traditioneel werken zonneboilerfabrikanten met collectoren die een oppervlakte hebben van ca. 2,5 m². De collector met deze afmeting heeft HR Solar nog steeds in haar programma, maar daarnaast heeft HR Solar sinds enkele jaren ook een collector van 1,6 m². Een doorontwikkeling van deze kleinere collector is dat nu niet alleen de opper- vlakte, maar ook het frame en de dikte, gelijk worden aan die van het pv-paneel. Een standaard vlakkeplaatcollector heeft een dikte van 93 mm, de nieuwe collector van HR Solar wordt net als het pv-paneel 40 mm dik. Naast de afmetingen is ook eenvoudiere montage en kostprijs een verbetering. De collector wordt qua montage(systeem), doorkoppelen en kleurstelling vanuit een pv-gedachte ontwikkeld, en niet vanuit een zonthermische visie. HR Solar heeft daarmee volgens Van Diemen een uniek product in handen. Onze afnemers kunnen zonthermie en pv nu als een package deal of energiedak aanbieden.'

Nul-op-de-meter

De ontwikkelingen blijven niet onopgemerkt. 'Het zijn nog geen grote aantallen, maar corporaties blijken vaker de toepassing van zonthermie in combinatie met zonnestroom te overwegen. De focus is nu erg gericht op nul-op-de-meter. Daarbij is in de achterliggende jaren fors ingezet op het terugdringen van de warmtevraag. We zijn nu zo ver dat die geringe warmtevraag keurig is op te lossen met een warmtepomp. De werkelijkheid is ook dat die technologie minder ideaal is om te voorzien in warmtapwater. Wat er nu gebeurt is dat we heel veel pv installeren om ook de warmtapwatervraag op te lossen. Onze nieuwe collector is straks echt inpasbaar in het dak met pv en dan kunnen we met twee collectoren al meer dan de helft van de warmtapwatervraag dekken.' Zonthermie verdient een eerlijke kans, vindt Van Diemen. Los van stimulerende regelgeving moet er objectief gewogen worden welk systeem het beste is. 'De warmtepomp is een prachtig toestel voor ruimteverwarming in lt-trajecten en een zonnecollector is goed om hoge temperatuur te maken. Door pv, warmtepomptechnologie en zonthermie goed te combineren is een veel stabielere businesscase voor projectontwikkelaars en wooncorporaties mogelijk. Onze nieuwe collector is daar een belangrijke stap in.'