EW10 cover 600
Juni 2022

Scope12: nodig of overbodig?

18 01

Sinds begin 2020 bestaat de SCIOS Scope 12, een certificatie-regeling die zich specifiek richt op de inspectie van zonnestroom-installaties. De regeling is ontwikkeld om de kans op brand als gevolg van slecht geïnstalleerde zonnestroominstallaties te verkleinen. Steeds meer verzekeraars nemen deze inspectie dan ook op als eis in de polis, maar niet elk inspectiebedrijf ‘doet mee’.

Sec gezien moeten pv-installaties voldoen aan de eisen die in Nen 1010 worden gesteld; zij moeten eenvoudig weg ‘veilig zijn’. Wanneer regels echter niet worden gehandhaafd, is de kans klein dat ze worden nageleefd. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat de oorzaak van brand in pv-installaties veelal het gevolg is van fouten bij de installatie, montage, componentkeuze of slecht onderhoud. Wanneer niemand deze opmerkt, kunnen de gevolgen ernstig en de bijbehorende kosten hoog zijn.
Omdat de overheid hierin geen stappen neemt, hebben verzekeraars zelf actie ondernomen, wat uiteindelijk leidde tot de ontwikkeling van Scope 12. Een certificatieregeling die inmiddels veelvuldig is opgenomen in polissen van vooral bedrijven.

18 02Hier zijn verkeerde kabelschoenen toegepast voor de kabels.

Scope 12

Scope 12 bestaat naast Scope 8 (elektrische installaties) en Scope 10 (elektrisch materieel) en kijkt naar specifieke punten van zonnestroominstallaties. Zo richt de regeling zich onder meer op de plaatsing en aansluiting van de omvormer, bouwkundige- en brandveiligheid, kwaliteit van de panelen, elektrische veiligheid en de gehele samenhang van de installatie. Voor Scope 12 moet zowel het bedrijf áls de inspecteur zijn gecertificeerd. Kees Boks, Technical manager E-inspecties bij TÜV Nederland, voert al ruim anderhalf jaar inspecties uit conform Scope 12. Boks: ‘De markt en vooral de verzekeraars vragen steeds vaker om inspecties conform Scope 12. Een prima ontwikkeling denk ik, om de kwaliteit van de installaties te verbeteren en hiermee de kans op brand te verkleinen.’

‘De regeling werkt goed, hoewel hij nog niet perfect is’

‘Voor mij persoonlijk werkt de regeling goed, hoewel hij nog niet perfect is. Zo zijn er bijvoorbeeld geen uitsluitingen mogelijk. Wanneer je op een schuin dak te maken hebt met vijftig panelen die nauw op elkaar aansluiten, dan is het niet mogelijk om elk paneel op alle punten te controleren. Het zou dan logischer zijn wanneer je steekproeven kon nemen en op basis van deze kwaliteit een aanname mag doen over de kwaliteit van de onbereikbare panelen. Verder loop je bij bestaande installaties wel eens tegen de situatie aan dat er geen documentatie beschikbaar is. Dat maakt de inspectie ook extra lastig.’

18 03Ook bij de dakdoorvoer gaat het niet altijd goed: niet gescheiden en niet beschermd tegen insnijden van metalen delen.

We gaan vooruit

Ook Kees de Visser van De Visser Inspectie werkt met Scope 12: ‘Om positief te beginnen: Scope 12 heeft in onze beleving echt ‘zin’. We merken dat we steeds minder installaties hoeven af te keuren sinds Scope 12 bestaat. We zien daarbij dat de branche bereid is om hier tijd en moeite in te steken en dat is natuurlijk een goede zaak.’
‘Wel merken we dat Scope 12 nog niet is uitontwikkeld. Zo zijn er nog punten die niet naadloos aansluiten op Nen 1010. De norm geeft bijvoorbeeld aan dat alle connectoren in een pv-installatie van dezelfde fabrikant moeten zijn of beide fabrikanten moeten de compatibiliteit van de stekker en contrastekker onderschrijven. Scope 12 geeft echter aan dat de combinatie pas is toegestaan wanneer een Nederlandse Conformiteit Beoordelende Instantie heeft aangetoond dat de combinatie voldoet aan Nen-EN-IEC 62852 én dat is vastgesteld dat de materialen elkaar niet negatief beïnvloeden. Ik persoonlijk denk dat de combinatie van twee verschillende connectoren niet de problemen oplevert, maar het aansluiten en persen ervan. Controle hiervan op een schuin hellend dak of een ontoegankelijk agrarisch object is echter bijna niet mogelijk. Wat dat betreft zou het goed zijn wanneer er voor de agrarische sector een informatieblad komt voor Scope 12-inspecties; net zoals bij de Scope 10 (IB23).’
Adviseur en inspecteur Jay Smeekes reageert hierop: ‘Scope 12 lost hier inderdaad een praktisch probleem op dat eigenlijk aan de voorkant geregeld had moeten zijn. De hierdoor ontstane discrepantie zal op hoog normalisatieniveau moeten worden opgelost en zal dus nog wel veel voeten in de aarde hebben.’

18 04Scope 12 kijkt onder meer naar de aansluiting van de omvormer.

Scope 12 voor iedereen?

Verder heeft Smeekes wel een verklaring waarom niet alle inspectiebedrijven Scope 12 zijn gecertificeerd. ‘Deze certificeringsregeling is afgestemd op bedrijven die tijd willen én kunnen investeren in het inspecteren van zonnestroominstallaties. Net als het installeren van elektrische installaties is inspectie een vak geworden dat je er niet zomaar ‘bij’ kunt doen. Het is een serieuze aangelegenheid en dat betekent dat je bij Scope 12 tijd en geld moet investeren om je bedrijf en minimaal twee personen te laten certificeren; met één persoon ben je immers veel te kwetsbaar. Wanneer je dan nauwelijks inspecties aan pv-systemen uitvoert, dan haal je deze kosten er gewoon niet uit.’
‘Kortom: een prima regeling wanneer inspecteren een serieus onderdeel is van je bedrijfsvoering. Het uitvoeren van inspecties van zonnestroominstallaties zonder Scope 12, raad ik dan weer niet aan. Dan kun je dit beter laten doen door een gecertificeerde collega.’

Tekst: Marjolein de Wit - Blok
Fotografie: De Visser Inspectie