April 2021

Smart zonder stekker

Ubbink helpt handig en verstandig te bouwen

Om bijna-energieneutrale gebouwen te kunnen realiseren, zijn aannemers en installateurs genoodzaakt om steeds nauwer samen te werken. Maar waar gebouwschil en installatie bij elkaar komen, ontstaan vaak praktische problemen. Fabrikant Ubbink slaat op deze plaatsen een brug tussen bouwer en installateur door totaaloplossingen te bieden die met partners uit de praktijk zijn ontwikkeld. Dat is smart zonder stekker. ‘Door slim samen te werken willen we de kwaliteit in de hele bouwketen bevorderen.’

Bij het woord smart denk je misschien al snel aan een apparaat dat dankzij elektronica en een internetverbinding meer kan dan een analoge uitvoering. Terecht, maar in een tijd van slimme telefoons, slimme thermostaten en slimme verlichting zou je bijna vergeten dat slim ook gewoon handig en verstandig kan betekenen. En dat hightech niet per se van een stekker hoeft te zijn voorzien. Neem bijvoorbeeld het dakpaneel dat fabrikant Ubbink ontwikkelde in samenwerking met aannemer Stabo Bouw en met het LOCI-systeem van Rebor, leverancier van zonnepanelendaken. Bij de bouw van 24 appartementen in Bovenkarspel heeft Stabo Bouw een dak aangelegd dat bijna volledig uit LOCI-zonnepanelen bestaat. Op plekken waar geen zonnepaneel past, ligt een dummypaneel. Dat geeft het dak een strakke, moderne uitstraling. Prachtig, maar waar laat je dan nog de benodigde ventilatie-afvoer, rioolontspanning en bijbehorende dakdoorvoer, zonder in te leveren op efficiëntie en met behoud van de gewenste ‘look’? De oplossing hiervoor komt in de vorm van een speciaal dummypaneel van aluminiumcomposiet en foam, precies op maat voor de lage doorvoerkap van Ubbink. De dakdoorvoer is helemaal afgestemd op dit dummy-paneel, zodat het geheel aansluit bij de rest van het dak. Door de geringe hoogte zorgt de kap voor weinig schaduw op de omringende zonnepanelen. Het dummypaneel fungeert ook als waterkering.

‘Slimme oplossingen bedenk je als fabrikant samen met je partners in de bouw en installatietechniek.’

Build Smart

De ontwikkeling van deze nieuwe dakdoorvoer staat volgens Peter Laros, directeur van Ubbink Nederland, symbool voor de rol die zijn bedrijf wil spelen. Ubbink fabriceert producten voor de plaatsen waar installatie- en bouwtechniek elkaar raken en buiten en binnen samenkomen. Zoals dakdoorvoeren en verleng- en aansluitmateriaal voor energetische installaties, ventilatiesystemen en daken. ‘Ons motto is Build Smart: we denken graag in duurzame totaaloplossingen voor onze klanten en met onze innovaties willen we het werk voor installateurs en aannemers gemakkelijker maken. Slimme oplossingen bedenk je als fabrikant samen met je partners in de bouw en installatietechniek. Wij willen graag de verbindende factor zijn tussen bouw en installatietechniek en willen door slim samen te werken de kwaliteit in de hele bouwketen bevorderen.’

Recente innovaties

Ubbink richt zich daarom op het ontwikkelen van nieuwe, betere producten die makkelijk zijn te installeren. Liefst samen met vooruitstrevende bedrijven die midden in de praktijk staan. De afgelopen jaren heeft de fabrikant verschillende VSK-awards gekregen voor zijn producten, waaronder een breed aanbod van kunststof beugels voor het veilig en snel monteren van rookgasafvoer- en ventilatiesystemen. Handig is ook het ventilatiesysteem op basis van flexibele kunststof leidingen die eenvoudig aan elkaar zijn te klikken. Onlangs voegde de fabrikant een universele kabeldoorvoerpan toe aan het assortiment bevestigingsmaterialen voor zonne-energiesystemen. Deze dakpan is waterdicht en zo ontworpen dat de kabels elkaar niet kunnen raken. Ook is er een vogelschroot verkrijgbaar die rond een verzameling panelen op het dak past en waar vogels niet onderdoor kunnen; een simpele oplossing voor een potentieel groot probleem, namelijk brand onder zonnepanelen. Een recente innovatie is de warmtepompbehuizing voor schuine daken, ontwikkeld met energiemodulefabrikant Factory Zero voor een bouwproject in Stavoren. De locatie op het dak neemt twee bezwaren tegen warmtepompen weg: geluidsoverlast en ruimtegebrek. De uitdaging lag in het bedenken van een mooie en toch praktische behuizing, zodat installateur en onderhoudsmonteur snel en makkelijk aan het apparaat kunnen werken. Ubbinks kant-en-klare nieuwe ombouw is van kunststof en daardoor licht en goed hanteerbaar, zodat de montage binnen een half uur is gepiept. De lucht uit de warmtepomp wordt richting de daknok geblazen, zodat het geluid over de nok heen verdwijnt en veel minder hoorbaar is voor de bewoners. Samen met bouwer Dura Vermeer is een bijpassend uitstapdakraam naast de warmtepompbehuizing in het dak aangebracht, zodat het apparaat veilig en makkelijk toegankelijk is voor onderhoudsmonteurs. Ubbink werkt momenteel aan verdere verbeteringen in het ontwerp van deze warmtepompbehuizing, samen met onder andere een installateur, een aannemer, warmtepompfabrikanten en technische groothandels. Dit moet leiden tot meer prefab-oplossingen voor warmtepompen op schuine daken.

Nieuwe wet Kwaliteitsborging vereist aantoonbaar vakmanschap

Op 1 januari 2022 gaat de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Tot 2025 geldt de wet alleen voor eenvoudige bouwwerken, zoals eengezinswoningen en kleine bedrijfspanden. Daarna vallen alle bouwwerken onder deze wet. De overheid wil met de wet bereiken dat er minder gebreken zijn bij nieuwbouw en verbouw, zoals constructiefouten, onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie. Daarom gaan kwaliteitsborgers (onafhankelijke inspecteurs) controleren of een gebouw voldoet aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012. De controle gebeurt tijdens het ontwerp en op de bouwplaats.
De nieuwe wet heeft als gevolg dat aannemers én onderaannemers hun bouwdossier zorgvuldig moeten bijhouden. Aannemers kunnen installateurs bijvoorbeeld gaan vragen om schriftelijk aan te tonen dat de werkelijk gemaakte installatie is afgeperst en voldoet aan alle wettelijke voorschriften. De kwaliteitsborger let op documenten die aantonen dat de installatie presteert volgens de eisen uit het Bouwbesluit. Tijdens de voorbereiding en de uitvoering moet dus meer op papier worden vastgelegd: tekeningen, berekeningen en beschrijvingen van toegepaste materialen inclusief certificaten en informatie over gebruik en onderhoud. Als na de bouw blijkt dat er toch gebreken zijn, kunnen aannemers en onderaannemers hierop worden aangesproken via het opleverdossier.
Om te kunnen beoordelen wat de Wkb in praktijk betekent voor alle bouwpartijen, wordt tien procent van alle eenvoudige bouwwerken tussen juli 2020 en januari 2022 als proefproject gebruikt. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft hierbij de coördinatie.

Meer advisering

Ubbink merkt dat de vraag naar technische ondersteuning stijgt, omdat de bouw steeds ingewikkelder wordt en meer samenwerking vereist. Door de opkomst van duurzamer bouwen worden installateurs eerder betrokken bij het bouwproces. Laros: ‘Bouw en installatie waren in het verleden gescheiden markten, installateurs kwamen pas aan het einde van de bouw hun werk doen. Maar aannemers worden tegenwoordig meer afgerekend op de energieprestatie van woningen en moeten daarom nauwer samenwerken met installateurs. Samen komen ze dan met vragen bij ons. Nu adviseren we over duurzame installaties en leveren berekeningen, inclusief materiaalspecificaties. Dus wij zijn een vraagbaak en kennisplatform geworden.’
Een verdere ontwikkeling hiervan is dat de leverancier ondersteuning gaat bieden bij de nieuwe wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze wet wordt naar verwachting op 1 januari 2022 ingevoerd (zie kader). ‘De wet maakt de uitvoerende bouwkolom echt verantwoordelijk voor de kwaliteit van het werk’, zegt Laros. ‘Aannemers gaan vooraf en tijdens de bouw een dossier opbouwen waarmee de kwaliteit van de bouw wordt geborgd. Alles moet dus worden vastgelegd. Onderaannemers zoals installateurs moeten hierin mee en hun dossiers aanleveren bij de aannemer. Zo wordt straks de kwaliteit van een bouwwerk geborgd.’

De vraag naar technische ondersteuning stijgt, omdat de bouw steeds ingewikkelder wordt

Dossier aanleggen

‘Als fabrikant kun je denken dat je hier ver vanaf staat’, zegt Laros, ‘maar wij zetten liever een stap vooruit en gaan onze klanten helpen met informatie en services om dit dossier aan te leggen. We blijven gratis advies geven over het gebruik van onze producten en hun toepassingen. Daar horen eveneens materiaalspecificaties bij. Daarnaast komen er servicepakketten waarbij we in samenwerking met een externe partij zorgen voor een onafhankelijke check en advies op basis van de tekeningen, waardoor de bouwer kan aantonen dat hij voldoet aan het Bouwbesluit. Die controles en checks kunnen we tevens uitvoeren via steekproeven op de bouwplaats. En indien gewenst leveren we bijvoorbeeld complete bestekken voor dak en ventilatie aan de aannemer. Via onze externe partner kunnen we ook de hele dossieropbouw verzorgen.’
Laros denkt dat de invoering van wet Kwaliteitsborging vast nog wel discussie zal opleveren, maar denkt dat zijn bedrijf door deze nieuwe services zijn klanten in de toekomst werk uit handen kan nemen. ‘Het gaat ons om samenwerking met klanten en stakeholders voor de lange termijn en het voortdurend verbeteren van de kwaliteit van het werk.’

Tekst: Mathilde van Hulzen
Fotografie: Ubbink