Juli/Augustus 2020
Status en storingen ketel op afstand uit te lezen
Voorspellend onderhoud cv-ketels
Zolang er nog miljoenen gasketels in gebruik zijn en de vervangingsmarkt nog lang niet is uitgeput, zal er nog minstens twintig jaar onderhoud aan de toestellen nodig zijn. Bij cv-ketels is er tot op de dag van vandaag meer sprake van monitoring op afstand, dan voorspellend onderhoud. -Installatiebedrijf Bonarius is een van de eersten die al wel stappen zette met beheer op afstand en daarmee ook met voorspellend onderhoud.
Bonarius heeft met name in de regio Amsterdam meer dan 200.000 gasketels in onderhoud en noemt haar onderhoudssysteem Bonarius Op Afstand (BOA). Bij het beheer op afstand kunnen de prestatie, de onderhoudsstatus en eventuele storingen van individuele cv-ketels draadloos worden uitgelezen, zonder in te grijpen in de privacy van de bewoner. Het systeem functioneert op basis van standaard in alle (Intergas)ketels ingebouwde software, die een zogeheten meshed network vormt tussen de ketels onderling. Daarmee beschikt Bonarius altijd over alle informatie van alle aangesloten ketels. Maar is het monitoringsysteem gelijk te trekken met voorspellend onderhoud? Algemeen directeur Renzo van Heusden vindt van wel. ‘Mogelijke storingen leiden automatisch tot een werkopdracht met gerichte informatie voor de monteur. Onze monteurs melden zich goed voorbereid bij de bewoner. Het is niet meer de agenda die het onderhoud bepaalt – maar de onderhoudsstatus van de ketel. Zo kan een monteur efficiënt te werk gaan. Dat bespaart niet alleen tijd, maar ook dure weekendreparaties. We voorzien een grote toekomst voor het monitoren van systemen met warmtepompen en mechanische ventilatie. Enkele producten hebben al een sensor of een vorm van monitoring, maar deze zijn allemaal beperkt op afstand uit te lezen. Laat staan dat er een preventieve interventie kan plaatsvinden.’ Bonarius ontwikkelde het systeem in samenwerking met ketelfabrikant Intergas. Gekozen is voor een open platform, vanuit de gedachte dat iedere fabrikant daar op termijn op zou kunnen aanhaken. Die verwachting bleek een beetje ijdel, stelt Van Heusden met spijt vast. ‘Fabrikanten vragen meteen wat het kost, zonder echt goed oog te hebben voor de voordelen. En dat terwijl het om kleine aanpassingen aan de ketel gaat, met een bijna verwaarloosbare investering per ketel.’ De samenwerking met andere ketelfabrikanten boekte ook weinig voortgang door de langdurige discussies over het te gebruiken type verbindingen. ‘Vergeet niet dat we al gestart waren in de tijd van ISDN. Nadat Nederland een dekkend 4G-netwerk had, was dát gesteggel over, maar volgde de discussie over de relatie tussen beheer op afstand en de privacywetgeving (AVG). Ondertussen gingen de ketelfabrikanten allemaal hun eigen weg, met eigen systemen.’
Machine learning
Onderhoud op basis van online-monitoring kun je in zekere zin aanmerken als onderhoud on demand, maar voorspellend onderhoud gaat toch een stap verder. Om daarvoor algoritmen te ontwikkelen, zijn veel data nodig. Onder meer over de bandbreedtes waarbinnen een toestel goed, iets minder of slecht functioneert. Op basis van deze gegevens kunnen er acties voor de installateur aan worden gekoppeld. Remeha zette hier in 2018 op in met Remeha Connect. Min of meer tegelijkertijd startte de fabrikant een pilot met zevenhonderd ketels, waarbij een dienst voor monitoring - inclusief een dashboard - werd aangeboden. Het verkrijgen van toestemming van de eindgebruiker (privacyverklaring) voor de service/gegevens na de algemene verordening gegevensbescherming (GDPR) was een belemmering voor het voortzetten van de service voor veel installateurs,’ vertelt Petra Saudi, product owner connected services van Remeha. Het technisch uitlezen van toesteldata via een slimme thermostaat of GPRS-signaal vanuit de printplaat, gebeurt volgens Saudi al volop. ‘Remeha koos bij de ontwikkeling van Connect bewust niet voor OpenTherm, omdat de fabrikant met het eigen protocol meende meer en nauwkeuriger informatie uit de ketel te kunnen halen. Ook de betrouwbaarheid van de communicatie, de kwaliteit van de GPRS-verbinding bij de klant, is hierop van invloed.’
‘Remeha ontwikkelt machine-learning mogelijkheden om in 2021voorspellend onderhoud te bieden.’
Op het dashboard geven de kleurcoderingen groen, oranje en rood de status van de ketel aan. Remeha zou wel graag een wat pro-actievere opstelling van de installateur zien. De praktijk is namelijk dat niet iedere installateur de kennis, kunde of capaciteit heeft om continu data te analyseren en te kijken wat er gebeurt. Daarom krijgen installateurs tegenwoordig wanneer er iets moet gebeuren een melding per e-mail. Saudi: ‘We willen deze gratis service gebruiken om installateurs de waarde te laten zien van wat er op afstand gebeurt. Ondertussen onderzoeken we bij BDR Thermea group en Remeha dagelijks met een groot team de waarde van de gegevens. Ook ontwikkelen we onze machine learning-mogelijkheden om in 2021 voorspellend onderhoud te
bieden. Ik verwacht dat we volgend jaar klaar zullen zijn om de monteurs op basis van deze gegevens op pad te kunnen sturen met die onderdelen die nodig zijn voor het reparatiebezoek. Daarmee kunnen installatiebedrijven en woningcorporaties hun onderhoudsstrategie veranderen: meer onderhoud op basis van branduren en niet meer op leeftijd van de ketel.’
Tekst: Mari van Lieshout
Illustratie: Maarten de Vries