Mei 2022
Strijdige standpunten over salderen
Weinig actuele installatiethema’s spreken zo tot de verbeelding als de salderingsregeling voor pv-panelen. Werp het thema maar eens op tijdens een verjaardagsfeestje, iedereen heeft zijn mening erover klaar. Zo ook de politiek en andere betrokken partijen. Wat is nu eigenlijk de stand van zaken en waar gaat de discussie naar toe? CDA-Kamerlid Henri Bontenbal en Techniek Nederland-voorzitter Doekle Terpstra geven hun mening.
De huidige salderingsregeling wordt afgebouwd. Dat is ondertussen wel duidelijk. Maar wanneer en hoe precies, dat is vooralsnog een kwestie van koffiedik kijken. In elk geval start de geleidelijke afbouw van de lucratieve subsidieregeling niet op 1 januari volgend jaar. Dat stond oorspronkelijk beoogd. Wanneer dan wel blijkt waarschijnlijk in het tweede kwartaal van dit jaar. Dan komt het wetsvoorstel opnieuw in de Tweede Kamer. Althans, dat is de bedoeling, want het kabinet zal tussentijds nog aan het wetsvoorstel sleutelen.
Een langer uitstel is dus ook niet bepaald ondenkbaar. Op dat vlak ligt ook een politiek probleem. Ruim 1,5 miljoen huishoudens maken gebruik van de salderingsregeling, volgend jaar zijn dat er alweer meer. En al die gebruikers (ruim 3 miljoen) zijn stemgerechtigd.
‘Iemand die zonnepanelen heeft, verdient aan de energiebelasting. Is dat nog fair?’
Henri Bontebal, CDA Tweede Kamerlid
Drie standpunten
Henri Bontenbal, CDA-Kamerlid met de portefeuille klimaat en energie: ‘Ik kan wel zeggen: ‘laat de subsidieregeling lekker doorlopen’, dan ben ik de getapte jongen, maar volgens mij zit het verhaal zo niet in elkaar.’ De politicus legt aan de hand van drie standpunten uit waarom hij voorstander is van een versobering van de regel. ‘De salderingsregeling is zo lucratief geworden’, zegt hij, ‘dat het eigenlijk niet goed meer verdedigbaar is. Eigenlijk is er op dit moment sprake van overstimulering. In Duitsland krijgen mensen met zonnepanelen tussen de 6 en 7 eurocent/kWh. Daar is men dus al veel verder met de versobering.’
Standpunt twee heeft van doen met het sociale karakter van de regeling. Daar zit ook een spanningsveld. ‘Feitelijk krijgen klanten die mogen salderen niet alleen een vergoeding van de belastingbetaler, maar ook door andere klanten van de energieleverancier. Het leveringsdeel – de commodity – die je saldeert, is natuurlijk nooit de prijs die de energieleverancier krijgt als die de energie doorverkoopt. Die prijs wordt dus betaald door de andere klanten. Met weinig zon-pv maakt dat niet uit, dan heb je het over 1 of 2 eurocent. Maar met veel zonnepanelen ga je heel veel energie produceren, terwijl de prijs bijna naar nul duikelt.’
En daarmee komen we automatisch bij standpunt drie. Dat heeft van doen met de actualiteit. ‘De elektriciteitsprijs is torenhoog. Dat is geen 22 eurocent meer per kWh, maar misschien wel het dubbele. Door de energiecrisis worden zonnepanelen steeds rendabeler. Als je kijkt wat een gemiddeld huishouden kwijt is aan energiebelasting, ODE en heffingskorting, dan is dat circa 12 euro, ofwel één procent van je energierekening; je betaalt bijna geen energiebelasting meer. Dat betekent dat mensen die weinig energie afnemen, die onder het gemiddelde zitten, netto geld krijgen. Iemand die zonnepanelen heeft, verdient aan de energiebelasting, aan de toeslag van de Belastingdienst. Is dat nog fair?’
‘Kortom’, besluit Bontenbal, ‘versobering is misschien geen populair thema, maar wel een goed idee. Natuurlijk moet je mensen stimuleren die een bijdrage willen leveren aan de energietransitie, maar het moet wel verdedigbaar blijven.’ Wat de politicus betreft wordt de regeling weer toegerekend naar een terugverdientijd van zeven jaar.
Ook over de thuisbatterij heeft hij een duidelijke mening. VVD en ChristenUnie zijn voorstander van een subsidie van 30 procent bij aanschaf ervan. Dat kan niet direct op instemming rekenen van Bontenbal. Een pv-installatie piekt immers maar op een beperkt aantal uren en een beperkt aantal dagen per jaar. ‘Als je de thuisbatterij als oplossing voor het probleem van de netcapaciteit presenteert, is het een hele dure oplossing. Als het ergens een oplossing voor is, dan is het dat eerder voor het probleem dat de salderingsregeling wordt afgebouwd.’
‘Techniek Nederland vindt dat de overheid zonnestroom moet blijven stimuleren’
Doekle Terpstra, voorziter Techniek Nederland
Enorme boost
Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland, constateert dat de salderingsregeling zonne-energie in ons land sowieso een enorme boost heeft gegeven. De meer dan 1,5 miljoen woningen met zonnestroominstallatie zijn het paradepaardje van de energietransitie. ‘En dat moeten we vasthouden’, benadrukt Terpstra.
‘Techniek Nederland vindt dat de overheid zonnestroom moet blijven stimuleren. Uitgangspunt bij de afbouw van de salderingsregeling blijft wat ons betreft een terugverdientijd van maximaal zeven jaar. Zo kunnen we het nog enorme potentieel van zonnestroom op woningdaken benutten en ons land versneld verduurzamen.’
De toepassing van thuisbatterijen kan wat Terpstra betreft zonnestroom-installaties nóg aantrekkelijker maken. ‘Techniek Nederland is er voorstander van om thuisbatterijen te subsidiëren zolang dat nodig is. Daarnaast is het belangrijk om te innoveren, waardoor het mogelijk wordt om méér elektriciteit op te slaan voor een langere periode. Dankzij innovatie zouden thuisbatterijen ook goedkoper moeten worden. Minister Jetten voor Klimaat en Energie heeft aangekondigd het aangepaste wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling nog voor de zomer naar de Tweede Kamer te sturen. In het wetsvoorstel komt ook een eventuele stimulering van thuisbatterijen te staan.’
Tekst: Hugo Schrameyer
Fotografie: iStock, Harald Lakerveld