Warmte heeft steeds vaker een stekker

Nu Nederland van het aardgas af moet, krijgt elektrisch verwarmen volop aandacht. En dat zorgt ervoor dat innovaties en bewezen techniek haasje-over spelen om in de gunst bij de consument te komen. Want er is veel, heel veel aanbod van oplossingen voor warmte met een stekker.

Bij bestaande bouw zou een elektrische cv-ketel de gasgestookte variant kunnen vervangen. De vraag is of dat altijd een goede oplossing is. Yannick van den Goorbergh van VDG Installatieadvies heeft daar zijn twijfels over. ‘E-cv heeft niet mijn voorkeur, want het elektraverbruik is te hoog. De coëfficiënt of performance (COP) is 1, maar bij een warmtepomp is het rendement veel beter, want daarbij levert 1 kWh al gauw 3 à 4 kWh verwarmingsenergie op.’ Erik Koning, werkzaam bij Roelofsen Installatietechniek, meldt een ander bezwaar. ‘De e-cv vraagt meer ruimte bij plaatsing. Daarnaast is er een aparte groep in de elektrische installatie noodzakelijk, waardoor vaak extra bekabeling moet worden aangelegd. Soms is ook verzwaring van de aansluiting door de netbeheerder nodig. Voor je het weet ben je hierdoor als klant een paar duizend euro verder. Daarnaast is een e-ketel nog steeds niet echt rendabel vergeleken met andere systemen.’
Ook marketeer Jan Bosch van Nefit Bosch ziet nog een belemmering voor de doorbraak van e-cv. ‘We zien dat consumenten ‘elektrische cv ketel’ vaak als zoekterm gebruiken. Er is dus interesse, maar het is duidelijk dat het geen een-op-een vervanging is voor de gasgestookte cv-ketel. Daarvoor is het verschil tussen de gasprijs en het tarief voor elektra gewoon nog te groot. Wel kan het een oplossing zijn in speciale situaties waar andere e-oplossingen niet passen. Zo installeerde een van onze partners 220 e-cv’s in een complex met recreatiewoningen. Lucht/water-warmtepompen hadden daar niet de voorkeur vanwege de kosten en de beperkingen voor het plaatsen van buitenunits.’

Aan de warmtepomp

Warmtepompen kunnen prima verwarmingssystemen voeden en ze worden in Nederland dan ook volop geplaatst. Volgens het CBS waren eind 2020 in totaal bijna een miljoen warmtepompen geïnstalleerd. En alleen al in dat jaar kwamen er een kwart miljoen lucht/water-warmtepompen bij; 90 procent van de geïnstalleerde apparaten is inmiddels van dit type. Daarnaast is er de hybride warmtepomp, die deels gasgestookt is. Bij bestaande bouw is dit een toepassing die snel het gasverbruik kan terugdringen. Van den Goorbergh: ‘Als je niet anders kunt, is het een oplossing. Toch adviseer ik liever om de isolatie van een woning te verbeteren, zodat ‘van het gas af’ mogelijk wordt.’Bosch ziet de hybride ketel vooral als een kans. ‘Alleen met die hybride techniek is er vaart te maken met het terugdringen van aardgasgebruik in de bestaande bouw. Bij Nefit Bosch zijn we een groot voorstander van die techniek, ook al omdat de energiemix voor huishoudens in de toekomst wellicht waterstof kan bevatten. In 2025 komen we met een cv-ketel die zowel op aardgas en – na een aanpassing – op waterstof werkt.’
Bij Smit Installatietechniek pakt eigenaar Willem Smit het anders aan bij bestaande bouw. ‘Wij passen vaak pvt-panelen toe. Dus geen lucht/water-buitenunit op het dak, maar pvt-panelen die via een warmtewisselaar de warmtepomp voeden. Het is een lagetemperatuursysteem en wordt aangesloten op convectoren van onder meer Jaga. Die bevatten een ventilator om zo bij een lage watertemperatuur toch een goede warmteafgifte te kunnen garanderen. Dit pasten we bijvoorbeeld toe bij de renovatie en verduurzaming van een wooncomplex voor studenten.’

Inzetten op infrarood

Ook infraroodpanelen staan volop in de belangstelling. De meningen over de eigenschappen van dit type verwarming lopen echter nogal uiteen. Voorstanders prijzen de flexibele toepassingsmogelijkheden, anderen wijzen op het ‘warm hoofd, koude voeten’-fenomeen. Bij Greeniuz leggen oprichters Pieter Lapré en Dirk Bellemakers uit wat de door hen ontwikkelde panelen voor voordelen bieden. ‘Infraroodsystemen hadden een minder goede naam vanwege het energiegebruik en het zogeheten ‘schaduw/zon-effect’. Daarom hebben wij ons gericht op het ontwikkelen van een paneel met een laag piekvermogen naast een comfortabele stralingswarmte. De panelen zelf zijn van zes millimeter dik keramisch materiaal dat weliswaar minder snel opwarmt, maar wel langer warmte afgeeft vergeleken met IR-panelen van de bouwmarkt. Het systeem is eenvoudig te installeren en de panelen zijn er in verschillende formaten en oplopende vermogens. We leveren altijd advies en dus maatwerk.’
Greeniuz past een aansturing toe die ervoor moet zorgen dat het systeem altijd in balans is met de warmte-energie die wegvloeit uit de ruimte waar het paneel is geplaatst. Lapré: ‘Om dit objectief te laten vaststellen zijn we betrokken bij een aantal onderzoeken, onder meer via de TU Eindhoven. Later dit jaar komen daarvan de resultaten beschikbaar.’

E-radiatoren in soorten en maten

Verwarming met elektrische straalkachels en radiatoren is er van oudsher in soorten en maten. Van plintverwarming tot full-size radiatoren voor aan de muur. Heat Save doet er al jaren goede zaken mee, vertelt verkoopmedewerker Laura Schwill. ‘Wij hebben de licentie voor ons land van een accumulatorsysteem dat in Frankrijk wordt geproduceerd onder het merk Batirad. De kern van de radiator is een keramische tegel met gelijkmatige warmteafgifte.’
‘Onze klanten zijn bijvoorbeeld mensen die geen hak- en breekwerk in hun huis willen voor aanleg van een cv-installatie, maar wel snel meer warmtecomfort wensen. Sommige oudere woningen hebben helemaal geen cv. Denk bijvoorbeeld aan renovatie en modernisering waarbij nog een losstaande gaskachel staat. Ook daar zien we dat mensen een elektrische verwarming kiezen.’
‘De kosten hangen af van de grootte van een woning. Voor een appartement van zeventig m² met een slaapkamer, badkamer en een woonkamer/keuken plannen we zes radiatoren. In totaal kost dat ongeveer zesduizend euro. Bij grotere woningen komt dat duurder uit en dan kiezen mensen vaak voor een andere oplossing.’

Een hybride cv kan snel het gasverbruik terugdringen bij bestaande bouw

Folie en verf kunnen verwarmen

Er is meer onder de zon als het om verwarmen gaat. Bij Karbonik licht mede-oprichter Koen Klooster toe welke toepassingen koolstof heeft. ‘Folie op basis van carbon is onze belangrijkste productgroep en wordt vooral toegepast als vloerverwarming. Er was in het begin veel scepsis over deze folie die nauwelijks een halve millimeter dik is. ‘Kan dat wel werken om een woning of kantoor te verwarmen?’ en ‘Is dat niet duur?’ hoorde ik vaak. In vergelijking met watergedragen vloerverwarming heeft onze folie 40 procent minder energiegebruik. Neem daarbij dat onze vloerverwarming onderhoudsvrij is en dan scheelt het fors als je het over de totale gebruiksperiode vergelijkt met een gasgestookte installatie.’
De groei van Karbonik maakt het nodig partners te zoeken voor installatiewerk. Klooster: ‘We willen een netwerk van installatiepartners opbouwen die de projecten en de particuliere markt bedienen.’ Het bedrijf gebruikt koolstof ook als basis van de Karbonik-warmteverf. Twee dunne koperen elektroden worden op een muur geplakt met daartussen koolstofhoudende verf. Klooster: ‘Door er spanning op te zetten met een 24-Volt transformator ontstaat warmte. Je kunt er overheen schilderen, stuken of zelfs tegelen.’

Oude en nieuwe innovaties

Waarom niet een groot koudevlak verwarmen en zo vermijden dat radiatoren of panelen in het zicht zijn? IQ-glas biedt die oplossing al jaren. Oprichter Funs Fiddelers licht toe: ‘Het systeem bestaat al 38 jaar. IQ-glas is een gehard dubbelglas met een geïntegreerd elektrische verwarmingselement en wordt bijvoorbeeld toegepast in de horeca, bij zwembaden en voor serres. Bij luxe woningen is bijvoorbeeld de glazen schuifpui te gebruiken als verwarming; comfortabel voor de bewoner en het neemt geen plaats in. Aansluiten gaat met een speciale ‘kabelrups’ en is zo goed als onzichtbaar weg te werken.’
Een heel andere techniek is inductie, waar het net gestarte TI-Green op inzet als oplossing. Dit jaar worden de eerste CVi-units op de markt gezet als is voldaan aan alle registraties en veiligheidsnormen. De CVi wordt in drie uitvoeringen geleverd en kan aan de aanwezige waterleiding en verwarmingsinstallatie worden aangesloten. (Meer over de CVi is te lezen vanaf pagina 14)

Tekst: Tom de Hoog
Fotografie: Industrie

Meer weten over de nieuwste installatietechnieken en de laatste richtlijnen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis tweewekelijkse nieuwsbrief.