TNO schat in dat zonnewarmte in 2050 26 procent van de verwachte warmtevraag bij woningen zal invullen. Aan de totale warmtevraag zou zonthermie dan 10 procent kunnen bijdragen. Voorwaarde is wel dat seizoensopslag mogelijk én succesvol is tegen die tijd. Is dat niet zo, dan zal de bijdrage ongeveer 8 procent zijn. Zonnewarmte levert drie keer zo veel energie op per vierkante meter als zonnestroom, kan dienen als bron voor warmtepompen en warmtenetten en is door opslag in een boilervat flexibel inzetbaar. Het kan zowel tapwater als ruimtes verwarmen, maar zonder seizoensopslag kan een zonneboiler dat niet allebei in zijn eentje aan. Het is dan ook bij uitstek een combinatietechniek, aanvullend in de duurzame energiemix.

Warmwater groter aandeel energierekening

Leveranciers van zonneboilersystemen hebben de vraag de afgelopen jaren aanzienlijk zien toenemen. ‘Omdat woningen nu beter worden geïsoleerd en energiesystemen efficiënter zijn, gaat het aandeel van energie voor warm water relatief gezien omhoog. Was het vroeger 10 procent van de energierekening, nu is dat vaak 30 tot 40 procent. Het belang om daarop te besparen wordt dus groter’, legt Rick Bruins van Remeha uit. Het bedrijf ziet haar Remasol-zonneboiler steeds vaker gecombineerd worden met een hybride verwarmingsinstallatie. ‘Met een hybride opstelling (warmtepomp+gasketel) breng je het energiegebruik voor ruimteverwarming met 60 tot 70 procent terug. Combineer je die met een zonneboiler, dan halveer je ook nog eens het gasverbruik voor de warmtapwaterproductie. Tel uit je winst.’

‘PVT-panelen wekken 70 procent van de energie op uit de buitenlucht en 30 procent uit de zon.’

Beren op de weg

Door afschaffing van de salderingsregeling zal de zonneboiler het de komende jaren vaker gaan winnen van pv op het dak, verwachten leveranciers. De voortgezette ISDE-subsidies zullen daar een handje bij helpen. Aan de andere kant lijkt de zonneboiler er in de nieuwe rekenmethode voor de energieprestaties van gebouwen, de NTA 8800, niet bijzonder gunstig uit te komen. Ronald Mazurel van Vaillant: ‘Als je voor Beng 3 een x-percentage aan energie zelf moet opwekken, bepaalt de berekening in de NTA 8800 of de keuze zal vallen op pv of een zonneboiler. De software is pas net klaar, maar volgens de eerste beschouwingen, wint pv het daar in de meeste gevallen toch weer van zonthermische energie.’ Mazurel constateert verder dat de ruimte die nodig is voor het opslagvat nog wel eens een struikelblok is, net als de terugverdientijd. ‘Met de huidige gasprijzen is de terugverdientijd van zonthermische systemen vaak niet gunstig genoeg. En daar zijn veel consumenten nu eenmaal gevoelig voor. Er bevinden zich dus nog best wat beren op de weg.’

PVT nog niet in NTA 8800

Voor PVT-panelen – hybride panelen die zowel elektriciteit als warmte opwekken - is in de NTA 8800 nog geen rekenmethode opgenomen. Die zal pas later worden toegevoegd. Jammer, vinden de leveranciers, want juist die duurzame techniek zien ze als veelbelovend. PVT-panelen zijn aan de achterzijde voorzien van een thermische wisselaar, voorzien van een water/glycol-circuit. De bronwarmte wordt in de meeste gevallen gevoed aan de warmtepomp. Deze kan vervolgens de temperatuur verhogen voor zowel tapwateropslag als ruimteverwarming. Door met één paneel zowel stroom als warmte te produceren, neemt het energetisch rendement van een vierkante meter dak behoorlijk toe. PVT-panelen kunnen bovendien dienen als (stille) bron voor een warmtepomp (eventueel in hybride vorm met een cv-ketel als back-up), voor regeneratie van een bodembron of voor ondergrondse warmte-koudeopslag. TNO noemt PVT-panelen in het recente rapport als een van de meest kansrijke toepassingen van zonthermie.