Een bodemgebonden warmtepomp heeft grote voordelen boven een lucht-waterwarmtepomp, zo is de stellige overtuiging van Michael Herweyer, technisch commercieel specialist bij Technisch advies- en installatiebureau Kodi. Niet alleen vanwege de multifunctionele inzet van de funderingspalen, het ontbreken van een luidruchtige buitenunit, maar vooral vanuit thermodynamisch oogpunt. De positieve ervaringen van Kodi worden bevestigd door diverse andere gebruikers bij wie het bedrijf deze techniek de afgelopen decennia heeft toegepast. 'De meeste warmte wordt altijd op de koudste dagen gevraagd. Dat betekent temperaturen tot ver onder nul in de buitenlucht, terwijl al enkele meters onder het maaiveld het hele jaar een relatief constante temperatuur van 10 °C heerst. Een bodemgebonden warmtepomp heeft dus een veel gunstiger startpunt, wat resulteert in een COP van 4,5.' Nu in woonhuizen en kantooromgevingen door betere isolatie bovendien de koeltevraag in de zomer toeneemt, zorgt een grondgebonden systeem bovendien voor een makkelijke en goedkope passieve koeling via bijvoorbeeld de vloerverwarming.

Meeliften

Een energieheipaal combineert de bouwkundige funderingsfunctie met de klimaatbehoefte binnen een gebouw. Daarvoor 'lift' de warmtewisselaar in de kern van de heipaal mee naar beneden. Dankzij deze combinatie zijn de meerkosten van een energieheipaal niet hoger dan bijvoorbeeld het slaan van een aparte puls. Daarnaast zorgt het betonnen omhulsel voor een extra robuuste bescherming en een levensduur van minstens vijftig jaar.

In de winter onttrekt de warmtepomp energie uit de bodem rondom de heipalen. De temperatuur van de aarde loopt tijdens het stookseizoen langzaam terug naar circa 7 °C. Daardoor ontstaat een koudebuffer die in de zomer wordt benut om te koelen. Het rendement loopt daarbij op tot meer dan 2.500 procent omdat, anders dan het met een warmtepomp opwaarderen van de bodemwarmte, in de zomer de koude direct uit de bodem wordt onttrokken (vrije koeling). Er is slechts weinig elektrische energie nodig voor een circulatiepomp.

Nooit onderhoud

Overleg met de opdrachtgever over het al dan niet toepassen van energieheipalen is volgens Herweyer niet zozeer een taak van de aannemer, als wel een kans voor de installateur. Immers, zowel de berekeningen als de aansluitingen vormen een installatietechnisch vraagstuk. Herweyer: 'Belangrijke parameters zijn onder meer de jaarlijkse warmte- en koudevraag van het gebouw, de (piek)vermogens, de grondsamenstelling, het grondwaterniveau, de stroomsnelheid, en de eigenschappen van de beoogde warmtepomp.'

Ook de nauwe samenwerking met een heibedrijf is belangrijk, vooral omdat het nogal nauw steekt op welke hoogte boven maaiveld en in welke richting de PE-lussen uit de heipalen komen. De terugverdientijd ligt volgens Herweyer rond de zeven jaar. Gecombineerd met de betrouwbaarheid van het systeem en de lange levensduur is de TCO daardoor laag. 'De afgelopen twintig jaar hebben wij geen gasrekening betaald en praktisch geen onderhoud hoeven uitvoeren. Met een geschatte levensduur van ten minste vijftig jaar zijn energieheipalen dus een uiterst rendabele keuze.'

Tekst: Kerstin van Tiggelen
Fotografie: Industrie