Om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen, moeten alle landen die het akkoord hebben ondertekend gebouwen op een drastisch andere manier gaan verwarmen en koelen. Peter Wagener, voorzitter van de Dutch Heat Pump Association (DHPA) gelooft heilig in de rol die de warmtepomp gaat spelen bij de energietransitie in de komende decennia.
U noemde de warmtepomp acht jaar geleden al veelbelovend. Gaat het nu echt gebeuren?
'Ik ben een techno-optimist. Ik geloof serieus dat we met nieuwe technieken de klimaatverandering op tijd kunnen stoppen. Een onlangs door de Tweede Kamer aangenomen motie voor het schrappen van de verplichte gasaansluiting in nieuwe wijken is een belangrijke doorbraak voor warmtepompconcepten die ervoor zorgt dat het verwarmen en koelen van huizen binnen een anderhalf jaar omslaat naar volledig elektrisch. Met een nieuwbouwproductie van nu vijftigduizend huizen per jaar gaan projectontwikkelaars en bouwers op zoek naar een installateur met verstand van zaken.'
Dank u, maar u praat in het belang van de leden van de DHPA?
'Uiteraard. Maar ook in het belang van de installateur. En in het belang van onze maatschappij in het algemeen. De warmtepomp kan een belangrijke rol spelen bij de overgang van fossiel naar duurzaam. Wij staan te popelen om dat vraagstuk op te lossen. Ik neem aan de installatiesector ook.'
Op dit moment stoken we nog voor 90 procent fossiel. Hoe gaan we die omslag zo snel voor elkaar krijgen?
'De DHPA is in gesprek met UNETO-VNI om gezamenlijk te zorgen dat de knop in de hoofden van installateurs omgaat. De techniek is anders en misschien net even wat gecompliceerder dan een gasketel, maar niet zó veel ingewikkelder dat een goede installateur daar bang voor hoeft te zijn. Wat mij betreft gaan we gezamenlijk werken aan versnelde kennisontwikkeling. Ik wil ook graag samen optrekken om EZ te motiveren een studiefonds te starten voor met name kleine installateurs. De bij de DHPA aangesloten fabrikanten willen heel graag warmtepompen verkopen, maar voor een grootschalige uitrol hebben we alle installateurs keihard nodig.'
Hoe grootschalig is die uitrol?
'Ik verwacht dat het in de nieuwbouw heel hard gaat door het verdwijnen van de gasaansluitingsplicht. Nederland heeft het klimaatakkoord van Parijs geratificeerd en daarom verwacht ik dat de overheid op de iets langere termijn (na 2019) bij ketelvervanging ook gaat verplichten er iets duurzaams bij te doen; een hybride warmtepomp, een zonneboiler, pv-panelen. Als je dat ruim op tijd aankondigt komt de transitie over 5 – 10 jaar in een stroomversnelling.’
Dus over tien jaar is iedereen aan de warmtepomp?
'Tien jaar is optimistisch maar het tempo van installeren van warmtepompen zal elk jaar worden opgevoerd. In 2050 kan de energietransitie een feit zijn. Warmtepompen gaan in woningen en bedrijven een leidende rol spelen bij die omslag naar duurzame energieopwekking. Maar zelfs dan heb je altijd nog wel een miljoen huizen die nog steeds met gas moeten worden verwarmd, omdat een warmtepomp geen oplossing biedt. Alleen zal dat geen aardgas meer zijn, maar biogas of synthetisch gas.'
En wat voor warmtepompen zullen dat zijn?
'Bij nieuwbouw zullen grondgebonden warmtepompen de boventoon voeren, ook vanwege de gratis koeling van woningen. Ik zie ook kansen voor kleinere warmtenetten waarbij een collectieve grond- gebonden warmtepomp via microgrids bijvoorbeeld twintig huizen van warmte en koeling voorziet en een kleine tapwaterwarmtepomp voor het warme water zorgt. In de renovatie is de lucht-waterwarmtepomp naar verwachting leidend. Aandacht voor de estethische kant van de buitendelen en een logische inpassing in de woning zullen voor een snelle acceptatie van deze nieuwe techniek zorgen.'
Tekst: Paul Smorenburg
Fotografie: Industrie