29 mei 2024
Berenschot: Warmtenetten 30 procent goedkoper dan individuele warmtepompen
Vereniging duurzame warmte vindt dat studie vertekend beeld geeft
Bron: Berenschot
In dichtbevolkte stadswijken zijn warmtenetten 30 procent goedkoper dan individuele all-electric warmtepompen, alle maatschappelijke kosten meegerekend. Bovendien wordt het elektriciteitsnet door een warmtenet significant minder zwaar belast. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Berenschot in Den Haag. De vereniging duurzame warmte vindt dat de studie een vertekend beeld geeft.
Berenschot voerde de studie uit in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Stedin, Bouwend Nederland en Energie Beheer Nederland (EBN). Aanleiding was de conclusie van de gemeente Den Haag eind 2023 dat collectieve warmtenetten financieel niet haalbaar zijn. Dat terwijl oudere stadscentra zoals Den Haag – met 110.000 woningen, 15.000 utiliteitsgebouwen en beschikbaarheid van duurzame warmtebronnen – juist uitermate geschikt leken voor warmtenetten. In het nieuwste onderzoek neemt Berenschot echter ook de maatschappelijke kosten mee. Op basis daarvan concludeert het onderzoeksbureau voor Den Haag: warmtenetten zijn een stuk goedkoper. En de uitkomsten laten zich volgens de opdrachtgevers vertalen naar andere dichtbevolkte steden met oudere bebouwing.
Eindgebruikers moeten mee profiteren
Berenschot stelt in de studie ook vast dat het financiële voordeel momenteel niet bij huishoudens terechtkomt. NVDE-voorzitter Olof van der Gaag spreekt in een reactie op het rapport van een weeffout in het systeem. ‘Deze studie laat duidelijk zien dat warmtenetten voor grote delen van Den Haag de beste optie zijn: ze zijn goedkoper, gemakkelijker realiseerbaar en je voorkomt extra netcongestie. Maar niemand wil op een warmtenet als hij duurder uit is. Laten we dus zorgen dat eindverbruikers, anders dan nu, meeprofiteren van dat voordeel.’
Subsidie
Om het gebruik van stadswarmte op korte termijn voor huishoudens aantrekkelijker te maken, zou er volgens Berenschot meer subsidie verstrekt moeten worden om burgers tegemoet te komen bij aansluiting op een warmtenet. Daarnaast moet de Warmtenet-Investeringssubsidie (WIS) beter aansluiten bij de praktijk. De WIS-subsidie is bedoeld om het voor warmtebedrijven aantrekkelijker te maken om te investeren in de infrastructuur. Onder andere via deze subsidie wil de overheid voor 500.000 nieuwe warmtenetaansluitingen realiseren voor 2030.
Overvolle stroomnetten bij inzet individuele warmtepompen
Als een hele wijk met bestaande bouw verwarmd wordt met een warmtepomp per huishouden, kost de verzwaring van het elektriciteitsnet twee keer zo veel als wanneer er een collectief warmtenet in diezelfde wijk komt, zo concludeert Berenschot in het rapport. Bovendien kan de netbeheerder een dergelijke omvangrijke en onvoorziene uitbreiding van het elektriciteitsnet niet op korte termijn realiseren, waardoor steden als Den Haag nog langer dan tien jaar de problemen van een overvol stroomnet blijven ervaren en mensen afhankelijk blijven van aardgas.
Lees hier het Berenschot onderzoek: Finale rapportage_Warmtenetten in vergelijking met andere warmteoplossingen
Vereniging duurzame warmte vindt dat studie vertekend beeld geeft
De vereniging duurzame warmte zegt in een reactie op de studie van bureau Berenschot dat het veel te beperkt is om te stellen dat de twee belangrijkste warmteoplossingen warmtenetten en all electric warmtepompen zijn. Alle beschikbare duurzame warmteoplossingen waaronder zeker ook hybride warmtepompen, zijn nodig voor een eerlijke en betaalbare warmtetransitie. In deze specifiek onderzochte situatie in Den Haag is de keuze voor hybride warmtepompen bij voorbaat niet meegenomen. Hierdoor ontstaat een vertekend beeld, zo zegt de vereniging van fabrikanten op het gebied van warmteopwekking.
Hybride is goed voor energietransitie
De vereniging noemt de hybride warmtepomp juist een zeer realistische oplossing. Het maakt de energietransitie en het verlagen van het energiegebruik (en kosten) haalbaar en betaalbaar voor de grote groepen: zowel voor de particuliere huizenbezitters, maar zeker ook voor huurwoningen. Geheel in lijn van het hoofdlijnenakkoord van het aanstaande kabinet, zo vult zij aan. De hybride geeft een grote impuls in de energietransitie met de nadruk op draagbaar, haalbaar en uitvoerbaar.
De vereniging noemt verder de conclusie van Berenschot dat groen gas in 2050 slecht beschikbaar is en niet ingezet moet worden in de binnenstad van Den Haag, ‘voorbarig’. De 9 miljard kubieke meter aardgas die nu nodig is voor de verwarming van de gebouwde omgeving wordt met toepassing van hybride teruggebracht tot 2 miljard kuub. Deze kleinere hoeveelheid kan worden ingevuld door groen gas en waterstof en wellicht batterijtechnologie in de toekomst, zo verwijst ze naar het rapport ‘Potentieel van lokale biomassa en invoedlocaties van groengas’