27 maart 2024
Zero emissie de norm in nieuwbouw vanaf 2030
Herziening EPBD: Van BENG naar ZEB
De Europese Commissie, de Raad van Ministers en het Europees Parlement (EP) hebben een voorlopig akkoord bereikt over de herziene energieprestatie voor gebouwen (EPBD). Een ruime meerderheid van de lidstaten, waaronder Nederland, stemde op 12 maart in.
De herziening houdt in dat voor nieuwbouw zero-emission building (ZEB) vanaf 2030 de nieuwe norm wordt. ZEB komt in plaats van de BENG (Bijna Energie Neutrale Gebouwen). Voor nieuwe publieke gebouwen geldt deze norm al vanaf 2028. Bestaande gebouwen moeten in 2050 een ZEB zijn. Om duurzame mobiliteit te stimuleren, volgen aangescherpte verplichtingen voor laadpunten en fietsplekken bij nieuwbouw en bij ingrijpende renovaties van bestaande gebouwen.
Renovatie van slechtste gebouwen
De herziene EPBD stelt vast dat alle lidstaten een eigen traject moeten introduceren om het gemiddelde energiegebruik van de woningvoorraad te verlagen. Het gaat om een vermindering van 16% in 2030 en 20 tot 22% in 2035, ten opzichte van 2020. Hierbij is afgesproken dat meer dan de helft van de afname bereikt wordt door de renovatie van de slechtst presterende woningen. Wel zijn er uitzonderingen mogelijk voor onder meer monumenten en tijdelijke woningen.
Utiliteit
Voor utiliteitsgebouwen zoals kantoren, winkels en scholen volgen minimumeisen aan energieprestatiestandaarden. Dat betekent dat lidstaten in 2030 16% en in 2033 26% (t.o.v. 2020) van de slechtst presterende utiliteitsgebouwen moeten renoveren. Ook hier zijn uitzonderingen mogelijk voor bijvoorbeeld monumenten, gebouwen van de krijgsmacht en agrarische gebouwen.
Klaar voor de zon
Daarnaast moeten de lidstaten zonnepanelen voor de daken van gebouwen geleidelijk steeds verder verplichten. Zo staat in de tekst van de herziene EPBD-richtlijn dat alle nieuwe gebouwen klaar moeten zijn voor de zon. Dat wil zeggen dat gebouwen zodanig moeten zijn ontworpen dat ze zonder dure ingrepen geschikt moeten zijn voor de installatie van zonnepanelen of zonnecollectoren met een zonneboiler. Voor nieuwe utiliteitsgebouwen van meer dan 250 m2 gebruiksoppervlakte gelden deze regels uiterlijk op 31 december 2026.
Zonne-energie op bestaande gebouwen
Voor bestaande openbare en niet voor bewoning bestemde gebouwen wordt zonne-energie vanaf 2027 geleidelijk verplicht waar dit technisch, economisch en functioneel haalbaar is. Bestaande publieke gebouwen die groter zijn dan 2.000 m2 gebruiksoppervlakte moeten uiterlijk op 31 december 2027 aan de nieuwe regels moeten voldoen. Deze drempel wordt progressief verlaagd tot 250 m2 in december 2030. Voor bestaande utiliteitsgebouwen van meer dan 500 m2 gebruiksoppervlakte gelden de regels uiterlijk op 31 december 2027 bij een renovatie die een vergunning vereist.
De EPBD
De EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) is de belangrijkste Europese richtlijn om gebouwen te verduurzamen. Herziening was nodig om bij te dragen aan de aangescherpte doelen in de Europese Klimaatwet en aan meer energieonafhankelijkheid van de EU. Minister de Jonge heeft in een Kamerbrief aangegeven dat het kabinet tevreden is met de uitkomst. De belangrijkste wensen zijn volgens hem ingewilligd. Zo is er voldoende flexibiliteit om de aanpak per land vorm te geven. Ook sluit de richtlijn goed aan bij het staand en voorgenomen beleid van Nederland voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
De formele stemming over de herziening vindt plaats op 12 april. Daarna zal de richtlijn officieel gepubliceerd worden. Lidstaten krijgen vanaf dan twee jaar de tijd om de herziene EPBD in nationale regelgeving en nationaal beleid te verankeren.